Του Jeremy Bowen,Διεθνής συντάκτης του BBC
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αντιμετωπίζει προκλήσεις σε πολλαπλά μέτωπα
Δεν ήταν πολλές μέρες πριν που ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου βρισκόταν υπό τεράστια πίεση.
Μετά τον θάνατο επτά εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας από το World Central Kitchen από τον ισραηλινό στρατό στη Γάζα την 1η Απριλίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν φαινόταν τελικά να χάνει την υπομονή του με τον ενοχλητικό σύμμαχό του.
Την ίδια μέρα, το Ισραήλ επιτέθηκε στο ιρανικό διπλωματικό συγκρότημα στη Δαμασκό, σκοτώνοντας έναν ανώτερο στρατηγό, τουλάχιστον έξι άλλους αξιωματικούς και παραβιάζοντας τις νομικές συμβάσεις που απαγορεύουν τις επιθέσεις σε πρεσβείες.
Το Ισραήλ ισχυρίστηκε, μη πειστικά, ότι το Ιράν είχε χάσει αυτή την προστασία μετατρέποντας το προξενικό κτίριο που κατέστρεψε σε στρατιωτικό φυλάκιο. Το Ιράν υποσχέθηκε ότι θα αντιδρούσε, αλλά οι προηγούμενες επιθέσεις σε ανώτερους διοικητές είχαν δημιουργήσει περισσότερα λόγια παρά πράξεις.
Εκτός Ιράν, η επίθεση στη Δαμασκό επισκιάστηκε από την οργή που προκλήθηκε από τη δολοφονία της ομάδας από το World Central Kitchen, μια φιλανθρωπική οργάνωση με έδρα τις ΗΠΑ.
Ο Λευκός Οίκος εξέδωσε μια έξαλλη δήλωση του προέδρου Μπάιντεν. Ήταν «αγανακτισμένος και αποκαρδιωμένος». Δεν ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό. Το Ισραήλ δεν έκανε αρκετά για να προστατεύσει τους εργαζόμενους στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας ή τους Παλαιστίνιους πολίτες.
Σε μια οργισμένη κλήση με τον πρωθυπουργό ζήτησε μεγάλες παραχωρήσεις. Η Γάζα πρέπει να πλημμυρίσει από ανθρωπιστική βοήθεια. Το Ισραήλ πρέπει να ανοίξει περισσότερα συνοριακά περάσματα, καθώς και το λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων στο Ashdod, λιγότερο από μία ώρα οδικώς από τα παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα στη βόρεια Γάζα.
Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου υποσχέθηκε ότι τα πράγματα θα αλλάξουν. Παρόλα αυτά, το Ισραήλ σταματούσε.
Εκτός από τη ζέστη από τον Λευκό Οίκο, ο κ. Νετανιάχου ήταν επίσης υπό πίεση από τους υπερεθνικιστές εξτρεμιστές των οποίων η υποστήριξη στο κοινοβούλιο του Ισραήλ διατηρεί τον συνασπισμό του στην εξουσία. Όχι μόνο είναι αντίθετοι στο να πλημμυρίσει η Γάζα με βοήθεια. Πιστεύουν ότι ο πόλεμος έδωσε στο Ισραήλ μια ανεκτίμητη ευκαιρία να επανεγκαταστήσει Εβραίους στη Γάζα. Οι εβραϊκοί οικισμοί εκεί εκκενώθηκαν και κατεδαφίστηκαν από το Ισραήλ το 2005 ως μέρος μιας μονομερούς αποχώρησης από το έδαφος.
Μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας, οι ΗΠΑ αύξαναν την πίεση. Την Πέμπτη, η Σαμάνθα Πάουερ, η κορυφαία αξιωματούχος της ανθρωπιστικής βοήθειας των ΗΠΑ, δήλωσε ότι είναι "αξιόπιστο" ότι ο λιμός έχει ήδη επηρεάσει περιοχές της Γάζας.
Ήταν προφανές στους φίλους του Ισραήλ καθώς και στους εχθρούς του ότι η εξάμηνη πολιορκία της Γάζας είχε δημιουργήσει την πιο επείγουσα επισιτιστική κρίση στον κόσμο. Υπήρξε άλλη μια έκρηξη εικασιών ότι οι ΗΠΑ θα έθεταν όρους για τη χρήση των όπλων που προμηθεύουν στο Ισραήλ.
Το πρωί του Σαββάτου, ώρες πριν από την ιρανική επίθεση στο Ισραήλ, οι New York Times απηχούσαν την έντονη οργή, ειδικά μεταξύ των επιφανών Δημοκρατικών στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Ζήτησε να σταματήσει η προμήθεια όπλων στο Ισραήλ και τέθηκε στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Υπό τον τίτλο «Η στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ δεν μπορεί να είναι άνευ όρων», η συντακτική επιτροπή της εφημερίδας επέκρινε τον κ. Νετανιάχου και τους σκληροπυρηνικούς στην κυβέρνησή του ότι έσπασαν «τον δεσμό εμπιστοσύνης» με την Αμερική. Η δέσμευση των ΗΠΑ στο Ισραήλ και το δικαίωμά του να υπερασπιστεί τον εαυτό του δεν σήμαινε ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν «θα έπρεπε να επιτρέψει στον κ. Νετανιάχου να συνεχίσει να παίζει τα κυνικά του διπλά παιχνίδια», ανέφερε.
Τότε η πρώτη άμεση επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ πρόσφερε στον πρωθυπουργό σανίδα σωτηρίας.
Σε ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα στρατιωτικής συνεργασίας, οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί σύμμαχοι βοήθησαν το Ισραήλ να καταρρίψει περισσότερα από 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους που εκτόξευσε το Ιράν. Κανένας Άραβας ηγέτης δεν ήταν πιο αυστηρός επικριτής του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα από τον βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας. Όμως η αεροπορία της Ιορδανίας συμμετείχε στην επιχείρηση, καταρρίπτοντας έργα που κατευθύνονταν προς το Ισραήλ.
Οι εκκλήσεις για τη θέσπιση όρων για τη στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ αντικαταστάθηκαν από ηχηρές εκφράσεις αλληλεγγύης.
Στον πρωθυπουργό Νετανιάχου παρουσιάστηκαν νέες πολιτικές ευκαιρίες. Η Γάζα είναι εκτός των πρωτοσέλιδων, για μία ή δύο ημέρες τουλάχιστον.
Αλλά η πίεση στον πρωθυπουργό έχει αλλάξει. Δεν έχει φύγει. Οι επόμενες κινήσεις του Ισραήλ μπορεί να το διπλασιάσουν.
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν έχει καταστήσει πολύ σαφές τι πιστεύει ότι πρέπει να συμβεί στη συνέχεια. Το Ισραήλ θα πρέπει να κηρύξει τη νίκη σε αυτό το επεισόδιο, να "πάρει τη νίκη" και όχι να χτυπήσει πίσω. Δήλωσε, και πάλι, ότι η υποστήριξη της Αμερικής στο Ισραήλ ήταν «σιδηρά».
Αυτό εντάχθηκε στη συνεπή πολιτική του από τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Ο πρόεδρος και η κυβέρνησή του εργάστηκαν σκληρά για να σταματήσουν έναν ευρύτερο, ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ακόμη και όταν διοχέτευσαν τεράστιες προμήθειες όπλων στο Ισραήλ που έχουν χρησιμοποιηθεί με καταστροφικές και θανατηφόρες συνέπειες στη Γάζα.
Από τον Οκτώβριο το Ισραήλ αποδέχτηκε τα όπλα και τη διπλωματική υποστήριξη που το συνόδευε και αγνόησε τις ολοένα και πιο απελπισμένες και οργισμένες εκκλήσεις του Τζο Μπάιντεν να σεβαστεί τους νόμους του πολέμου και να προστατεύσει τους αμάχους.
Λίγες μόλις ημέρες μετά την άνευ προηγουμένου στρατιωτική συνεργασία των συμμάχων του κατά του Ιράν, το Ισραήλ φαίνεται για άλλη μια φορά να έχει την τάση να αγνοεί όχι μόνο τη συμβουλή του Τζο Μπάιντεν να μην ανταποδώσει, αλλά παρόμοια συναισθήματα από τις άλλες χώρες που βοήθησαν το βράδυ του Σαββάτου.
Ακριβώς όπως ο Τζο Μπάιντεν, ο Πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ στη Βρετανία και ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία ανέπτυξαν μαχητικά αεροσκάφη, και οι δύο καταδίκασαν το Ιράν και αμφότεροι προέτρεψαν το Ισραήλ να μην αντεπιτεθεί.
Αντιμετωπίζουν μακροχρόνιες πεποιθήσεις και ένστικτα στο Ισραήλ. Το ένα είναι η βαθιά πεποίθηση ότι η επιβίωση του Ισραήλ εξαρτάται από την απάντηση σε επιθέσεις με συντριπτική δύναμη.
Μια άλλη είναι η άποψη του Μπενιαμίν Νετανιάχου, που εκφράστηκε πολλές φορές κατά τα χρόνια της εξουσίας του, ότι το Ιράν είναι ο πιο επικίνδυνος εχθρός του Ισραήλ, λυγισμένος στην καταστροφή του εβραϊκού κράτους. Πολλοί Ισραηλινοί συμμερίζονται αυτήν την άποψη.
Τώρα, μετά από χρόνια εχθρότητας από την Ισλαμική Επανάσταση το 1979, το Ιράν εξαπέλυσε για πρώτη φορά μια άμεση επίθεση στο Ισραήλ. Ένας μακρύς παράνομος πόλεμος έχει βγει από τη σκιά.
Το Ισραήλ έχει πει ότι το ερώτημα δεν είναι αν θα απαντήσει, αλλά πότε και πώς. Το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο έχει συζητήσει πώς να το κάνει χωρίς να πυροδοτήσει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Στο τέλος, όμως, οποιαδήποτε επίθεση θα στοιχηματίσει ότι το Ιράν δεν θέλει επίσης έναν ολοκληρωτικό πόλεμο και θα απαντήσει ανάλογα. Αυτή είναι μια επικίνδυνη υπόθεση. Και οι δύο πλευρές έχουν ήδη κακώς εκτιμήσει τις προθέσεις της άλλης.
Για άλλη μια φορά, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου και η κυβέρνησή του τείνουν να αγνοήσουν τις επιθυμίες των συμμάχων που έχουν κάνει το παραπάνω μίλι για να βοηθήσουν το Ισραήλ ενάντια στους εχθρούς του. Οι υπερεθνικιστές σύμμαχοί του απαιτούν μια συντριπτική επίθεση στο Ιράν. Ένας από αυτούς είπε ότι το Ισραήλ πρέπει να "τρελάνει".
Την ίδια ώρα η ανθρωπιστική καταστροφή συνεχίζεται στη Γάζα. Η διεθνής προσοχή έχει απομακρυνθεί από αυτό, αλλά θα επιστρέψει. Ο στρατός του Ισραήλ εξακολουθεί να επιχειρεί στη Γάζα και εξακολουθεί να σκοτώνει αμάχους. Η θανατηφόρα βία μεταξύ Παλαιστινίων και Εβραίων εποίκων στη Δυτική Όχθη αυξήθηκε ξανά. Ο πόλεμος στα σύνορα του Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ θα μπορούσε να κλιμακωθεί γρήγορα.
Το Ιράν έχει δεσμευθεί να απαντήσει πιο σθεναρά εάν το Ισραήλ επιτεθεί. Ο αρχηγός του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεών του, Χοσεΐν Μπακέρι, είπε ότι η επίθεση στο Ισραήλ ήταν «περιορισμένη» και υποσχέθηκε μια «πολύ μεγαλύτερη» απάντηση εάν το Ισραήλ αντεπιτεθεί.
Οι Αμερικανοί είπαν ότι δεν θα βοηθήσουν εάν το Ισραήλ επιτεθεί στο Ιράν. Αλλά είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο ορισμός του Τζο Μπάιντεν για μια «σιδηρά» δέσμευση για την ασφάλεια του Ισραήλ θα κρατούσε τις ΗΠΑ στο περιθώριο εάν το Ιράν απαντούσε σε μια ισραηλινή επίθεση με άλλη δική του.
Η διολίσθηση συνεχίζεται προς έναν ευρύτερο πόλεμο στη Μέση Ανατολή και μια βαθύτερη παγκόσμια κρίση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου