Μνημεία με χαμηλό δείκτη προστασίας

Σχόλιο Στρατηγού Φράγκου Φ.:
Εδώ ισχύει το «Αιδώς καρεκλοκένταυροι των Αθηνών» και φυσικά ΟΧΙ το «Αιδώς Αργείοι»

Της Μυρτώς Λιαλιούτη

---

Ηταν ξανά τέλη Αυγούστου. Το 2007, στη φονική πυρκαγιά της Ηλείας, η φωτιά έφτασε μέχρι τον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, προκαλώντας καταστροφές στη μια πλευρά του αρχαίου σταδίου και στον λόφο του Κρονίου. Το σύστημα πυρασφάλειας υποτίθεται πως ήταν «υπερσύγχρονο» – δεν λειτούργησε, όμως, όταν η πυρκαγιά πέρασε στον αρχαιολογικό χώρο. Τον Ιανουάριο του 2012 κάποιος έκλεψε το «Γυναικείο κεφάλι» του Πάμπλο Πικάσο από την Εθνική Πινακοθήκη. Ακόμα και σήμερα κανείς δεν ξέρει πού βρίσκεται, ενώ η Πινακοθήκη, που έκλεισε για να ανακαινιστεί, οκτώ χρόνια αργότερα παραμένει κλειστή. Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που κρύβουν πίσω τους άλλες, όπως την κλοπή του κεφαλιού της Σφίγγας από το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών το 1993 ή τη διαχρονική επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον βράχο της Ακρόπολης. Κρύβουν κι ένα ερώτημα: πόσο ασφαλή είναι τα μνημεία και τα έργα τέχνης που έχουν τεθεί υπό ελληνική προστασία;Η ιστορία του τόπου είναι τέτοια που κάθε φορά που γίνεται μια ζημιά, ειδικά αν αυτή θα μπορούσε να έχει αποτραπεί, η εκάστοτε κυβέρνηση δεν είναι υπόλογη μόνο στην αντιπολίτευση ή στους πολίτες που την εξέλεξαν – φάνηκε από τη δημοσιογραφική κάλυψη που είχε σε δίκτυα του εξωτερικού η πυρκαγιά που απείλησε τις Μυκήνες. Ετυχε η ελληνική πολιτεία να διαχειρίζεται παγκόσμιους θησαυρούς πολλών χιλιάδων ετών. Κάθε αποτυχία να τους διαφυλάξει δεν είναι μόνο αποτυχία επιχειρησιακή, αλλά συστημική: προέρχεται από τις διαρκείς εναλλαγές υπευθύνων, από την ανοργανωσιά και τα αργά αντανακλαστικά, από τη λανθασμένη πεποίθηση πως τα πρωτόκολλα και τα συστήματα ασφαλείας είναι υπερβολικά, μια και θα χρειαστούν μόνο «για εκείνη τη στραβή» που καλό θα ήταν να μην πέσει στη βάρδιά τους.
Μερικές φορές το σύστημα έχει κουρδιστεί καλά. Παρά τα όσα ακούγονται τις τελευταίες μέρες, η φωτιά στις Μυκήνες δεν προκάλεσε σημαντικές καταστροφές στον αρχαιολογικό χώρο, δεν άγγιξε τα πιο σημαντικά από τα μνημεία του. Δεν ήταν η τύχη που τα προστάτευσε: πολύ πιθανό σήμερα τα προβλήματα να ήταν πολύ μεγαλύτερα αν η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας δεν είχε κάνει σωστά τη δουλειά της, αν δεν είχε προλάβει να αποψιλώσει τον χώρο ώστε η φωτιά «να μη βρει να κάψει» όσα θα έβρισκε. Αυτό δεν σημαίνει πως ζημιές δεν υπήρξαν πουθενά ή πως το «λίγο μαύρο στο χώμα» δεν πειράζει και πολύ, ούτε όμως πως η περίφημη (και χρόνια μαυρισμένη από την οξείδωση) Πύλη των Λεόντων απέκτησε το χρώμα της εν έτει 2020. Αντί η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση να επιδίδονται σε έναν πόλεμο προπαγάνδας με φόντο τις Μυκήνες, ίσως θα έπρεπε να συμφωνήσουν πως όταν μια πυρκαγιά απειλεί αρχαιολογικούς χώρους ή όταν ένα έργο τέχνης φεύγει από τη θέση του, η πολιτική επιβίωση είναι το τελευταίο που θα έπρεπε να τους απασχολεί. Διαπίστωση εντελώς κλισέ, αλλά μάλλον όχι και τόσο αυτονόητη. Δεν συμβαίνει ούτε όταν διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.
Η προστασία των μνημείων, όμως, δεν είναι μόνο δουλειά των ιθυνόντων. Κάνεις δεν μπορεί να είναι βέβαιος πώς ακριβώς προκλήθηκε η πυρκαγιά έξω από τον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών. Κανείς άρα δεν αποκλείει πως η αιτία είναι, εκούσια ή ακούσια, ανθρώπινο χέρι. Η υπευθύνοτητα φαίνεται στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε όσα δεν μας ανήκουν.

Επίλογος

Ποιοί χαιρονται και χαμογελούν πατέρα ? τα ράσα που μισούν κάθε τι αρχαίο αφού ο κόσμος "ξεκίνησε" όπως λέει η Παλαιά Διαθήκη και ο

σύγχρονος πολιτισμός τον 4ον αιώνα ? οι μπολσεβίκιοι που θεωρούν τον Μέγα Αλέξανδρο "φασίστα" και "κατακτητή" σαν τον Τζένγκις Χαν ?

οι ανοργασμικοί "διεθνιστές" του πρωκτού που σιχαίνονται την πολιτισμική αυτονομία των λαών ? οι χιλιάδες ισλαμιστές λαθρομετανάστες, οι

οποίοι καταστρέφουν κάθε μνημείο που φιάχτηκε πριν τον Μωχάμεντ ? οι γύφτοι που ψάχνουν για πλιάτσικο ? οι οικοπεδοφάγοι ? οι βοσκοί ?

οι ηλίθιοι που πετάνε τα αποτσίγαρα όπου λάχει ? το είχε πει εξαιρετικά ο μακαριστός Χριστόδουλος...να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα...όπα

ave