Έλληνες ήρωες: Σταύρος Ασπραδάκης

Ο Σταύρος Ασπραδάκης (1889 – 1η Ιουλίου 1942) ήταν Έλληνας δάσκαλος και αντιστασιακός. Γεννήθηκε στους Αρμένους Σητείας, με καταγωγή από τα Ασπραδιανά, στον οικισμό του Αγίου Ιωάννη Λασιθίου. 

Ολοκλήρωσε το Σχολαρχείο της Σητείας και σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Νεάπολης. Πολέμησε κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία σε διάφορα μέτωπα. Εργάστηκε ως δάσκαλος σε διάφορα σχολεία (Ρούσα Εκκλησιά, Αγία Τριάδα, Μετόχια).

Αντιστασιακή δράση

Πέρα από το παιδαγωγικό και φιλανθρωπικό του έργο, ο Σταύρος Ασπραδάκης ανέπτυξε και αντιστασιακή δράση εναντίον των Ιταλών. Την περίοδο της Κατοχής βοήθησε τον επισιτισμό των κατοίκων στην περιοχή της Σητείας, φέρνοντας αρνιά από τη Σκόπελο και εκτρέφοντας κουνέλια.

Έπειτα από την κατάληψη της Κρήτης (Μάχη της Κρήτης) από τους Γερμανούς, δραστηριοποιήθηκε στην αντίσταση. Είχε διοριστεί από τη νομαρχία ως ζυγιστής σιτηρών και στη συνέχεια ανέλαβε στην ομάδα των ασυρματιστών. Παρά τις γενικές απαγορεύσεις είχε τη δυνατότητα να κυκλοφορεί τα βράδια.

Επίσης, όταν μαίνονταν οι μάχες στο αλβανικό μέτωπο, βοηθούσε τους στρατευμένους με τη σύνταξη επιστολών προς τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Θάνατος και μνήμη

Τον Ιούνιο του 1942 έπειτα από προδοσία συνελήφθη από τους Ιταλούς και εκτελέστηκε την 1η Ιουλίου 1942. Έπειτα από πέντε ημέρες δύο παιδιά από τον Χανδρά είχαν πάει για κυνήγι με τα σκυλιά τους, οπότε και ξέθαψαν το πτώμα του δασκάλου. Ένας τσαγκάρης αναγνώρισε το παπούτσι του αντιστασιακού.

Στο χώρο όπου εκτελέστηκε ανεγέρθηκε μνημείο στον επονομαζόμενο και “Λόφο του Δασκάλου”.

Τον Μάιο του 2016 έγινε στο Χανδρά εκδήλωση μνήμης για τον Σταύρο Ασπραδάκη, με πρωτοβουλία του Δήμου Σητείας και του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Σητείας “Ο Μύσων”.

Οικογένεια

Παντρεύτηκε την Φαίδρα Αεράκη του Νικολάου και απέκτησαν 3 παιδιά. Από αυτά, ο Στέφανος (γ. 1927) ήταν προϊστάμενος στο Ταχυδρομείο του Χανδρά και μετά μετατέθηκε στην Ιεράπετρα, ο Ελπιδοφόρος (1932 – 28 Δεκεμβρίου 2015) υπηρέτησε ως Δήμαρχος Σητείας. Η κόρη του, Ευτυχία, είχε δει ένα όνειρο (έναν μεγάλο λάκκο πάνω σε ένα βουνό με τον πατέρα της στη μέση και πολύ κόσμο τριγύρω) που αποδείχθηκε προφητικό για την εκτέλεση του πατέρα της.