«Φεγγαράκι μου λαμπρό»…

«Έλεγον οι Γέροντες: παιδεύσατε τα παιδία, αδελφοί, ίνα μη παιδεύσωσιν υμάς, αυτά» 

                                                                                         Ευεργετινός

Ήταν προαιρετικό και έγινε υποχρεωτικό. Η τσάντα στο σχολείο. Και μάλιστα για δύο, κάθε μήνα, Σαββατοκύριακα.  Απορώ και εξίσταμαι!! Ποιος ο λόγος; Η τσάντα, είπαν, εφ’ όσον είναι περιουσία του γονέα, μπορεί ο μαθητής να την παίρνει στο σπίτι. Τα βιβλία όμως θα παραμείνουν στο σχολείο. Ερωτώ: Εφ’ όσον τα βιβλία διανέμονται δωρεάν στους μαθητές, δεν παραχωρεί, τρόπον τινά, το κράτος και την κυριότητα τους; Τα βιβλία στο τέλος του σχολικού έτους δεν επιστρέφονται. Το υπουργείο αδιαφορεί -προσωπικά και ο γράφων λόγω περιεχομένου- για την τύχη τους. Το Σαββατοκύριακο τι θα κάνουν τα παιδιά;  Γράφουν κάτι για σύσφιγξη σχέσεων με τους γονείς τους. Μάλιστα. Είναι εμπόδιο τα σχολικά βιβλία γι’ αυτό; Είναι. Βγάλε άκρη…

Μα ίσα-ίσα το Σαββατοκύριακο που έχουν χρόνο και οι γονείς, κάθονται δίπλα στα παιδιά τους βοηθούν, εξηγούν, δείχνουν αυτό το ευλογημένο ενδιαφέρον για την σχολική τους πρόοδο.  (Θα μας πνίξει ο φαρισαϊσμός τους. Ο κυρ-πρωθυπουργός ενώπιον του κυρ-Μακρόν, με ύφος μυρμηγκολέοντα, πάντα προοδευτικού, εξέμεσε την αποστροφή του γι’ αυτόν τον ακροδεξιό, μικρονοϊκό λαό, που βγαίνει σε συλλαλητήρια για θέματα που όλοι οι πολιτισμένοι, εκλεπτυσμένοι από την νεοταξική προπαγάνδα, λαοί της Ευρώπης, έχουν ξεπεράσει. Αυτόν τον ευκολόπιστο και προδομένο λαό, τον οποίο πυροβολεί με χημικά και

δακρυγόνα, παιδιά και γονείς που με γαλανόλευκα άνθη δρόσισαν το μουχλιασμένο κέντρο των Αθηνών. Από πότε νοιάζονται για τέτοιες μικροαστικές συνήθειες και  οπισθοδρομικότητες,  οι πολέμιοι και καταστροφείς του ιερού οικογενειακού θεσμού;)

Αυτό, η γονική έγνοια για την μάθηση των παιδιών,  γινόταν πάντοτε, εδώ και αιώνες.  Διαβάζω στην περίφημη πραγματεία του Πλουτάρχου «περί παίδων αγωγής»:«Είναι σωστό, εξάλλου, να επιπλήξουμε μερικούς πατέρες (σ.σ. εννοεί γονείς), οι οποίοι εμπιστεύονται τα παιδιά τους σε παιδαγωγούς και δασκάλους χωρίς οι ίδιοι να παρακολουθούν αυτοπρoσώπως καθόλου ούτε να πληροφορούνται για την πορεία της μάθησης τους, διαπράττοντας έτσι μεγάλο σφάλμα.  Πρέπει, αντίθετα, οι ίδιοι να εξετάζουν την πορεία των παιδιών τους κάθε λίγες μέρες και να μην εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην διάθεση ανθρώπων που πληρώνονται…».  Και παραθέτει ο Πλούταρχος μια νόστιμη και χαριτωμένη παροιμία, «ως ουδέν ούτω πιαίνει τον ίππον ως βασιλέως οφθαλμός», δηλαδή, «τίποτα δεν παχαίνει το άλογο περισσότερο όσο το μάτι του βασιλιά». (εκδ. «Κάκτος», σελ. 71). 

Σοφά λόγια. Προφανώς το επόμενο βήμα είναι να παραμένουν συνεχώς τα βιβλία στο σχολείο. Και τι θα κάνουν τα παιδιά στο σπίτι; Θα βλέπουν τηλεόραση; To λίκνο διαφθοράς και αναθυμιάσεων; Θα στήνονται μπροστά από τις ποικιλώνυμες οθόνες, εθιζόμενα στις νέες τεχνολογίες, ανήμπορα και αποξενωμένα, να καταπίνουν δηλητήρια;  Να προσθέσω κάτι από την εμπειρία μου, μες στις αίθουσες διδασκαλίας του δημοτικού σχολείου.  Τα τελευταία χρόνια, όταν ένας μαθητής μου σηκώνει το χέρι για να μεταφέρει κάποια εξωσχολική γνώση, αρχίζει τον λόγο του με την εξής κοινότoπη φράση: «Κύριε, είδα στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο…». Κάποτε ακούγαμε το «μου είπε η μαμά, ο μπαμπάς ή η γιαγιά και ο παππούς».

Στο βιβλίο «Τηλεόραση: ένας ξένος στο σπίτι», της Μαρί Γουίν, διαβάζουμε τα εξής σημαντικά: «Οι πολλές ώρες που τα παιδιά με την αδιαμόρφωτη ή προβληματική προσωπικότητα περνούν στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο, απορροφημένα από μια εμπειρία που σχεδόν καταργεί τα όρια του πραγματικού και του μη πραγματικού, είναι σίγουρο ότι ενθαρρύνουν τα παιδιά να επιδίδονται σε αντικοινωνικές πράξεις νέου τύπου που μόνο φρίκη προκαλούν. Έτσι, ακόμη και η πλήρης κατάργηση της βίας από την μικρή οθόνη, δεν μειώνει στα παιδιά, με τον εύθραυστο συναισθηματικό κόσμο, τα αντικοινωνικά αποτελέσματα που απορρέουν από την συνεχή παρακολούθηση της τηλεόρασης. Εύκολα αυτά τα παιδιά, όχι μόνο μιμούνται και αντιγράφουν την βία (και λοιπές δυσωδίες που προβάλλει το γυαλιστερό σκουπίδι), αλλά οδηγούνται στο να μεταχειρίζονται τους αληθινούς ανθρώπους που συναντούν, σαν να ήταν στην τηλεοπτική οθόνη». (Εκδ. «Ακρίτας», σελ. 76).

Ένα ευφυές ρητό λέει: «Αν θέλεις να δεις την Ελλάδα του μέλλοντος, επισκέψου την σημερινή Αμερική». Στα Λύκεια αυτής της χώρας, στις εισόδους τους, τοποθετούνται ανιχνευτές μετάλλων, για να μην εισέρχονται υποψήφιοι μαθητές-μακελλάρηδες.  Τα κινητά υποτίθεται απαγορεύονται, αλλά, εν Ελλάδι, πρώτα «φορτώνεται» ο μαθητής το κινητό του και μετά, αν θυμηθεί, την τσάντα του. 

Να σημειώσω και κάτι άλλο. Τούτη την εποχή στα σχολεία κυριαρχεί ο φόβος. Οι εκπαιδευτικοί, κυριολεκτικά, τρέμουν και την σκιά τους.  Έρχονται γονείς ανισόρροποι στα σχολεία, απειλούν, προπηλακίζουν, απαιτούν. Μαθητές, ακόμη και του δημοτικού, κουνούν το δάχτυλο στους δασκάλους, λέγοντας «αν με ακουμπήσεις θα σε πάω στον εισαγγελέα».  Πλήρης διασυρμός και διάλυση του σχολικού θεσμού. Συζητώ με καθηγητή Λυκείου και απαριθμεί τα δεινά της αίθουσας.  «Μέσα στην τάξη, την ώρα του μαθήματος, κάθε παιδί συμπεριφέρεται όπως νομίζει.  Άλλος κάθεται με τα πόδια απλωμένα στο διπλανό θρανίο, άλλος κοιμάται ή προκλητικά κάνει ότι κοιμάται. Άλλος μιλάει ή χασκογελάει με τον διπλανό του και άλλοι τραγουδούν χτυπώντας ρυθμικά τα θρανία.  Άλλος, κρυφά υποτίθεται, επιδεικνύει το κινητό του και αναλύει… δεδομένα.  Άλλος, χωρίς άδεια, βγαίνει από την τάξη.  Όταν τον ρωτήσεις που πάει, μπορεί να λάβεις την πιο προκλητική απάντηση:  ότι πηγαίνει έξω να πάρει αέρα ή ότι πείνασε και θέλει να φάει…».

Αν αγριέψεις, ελέγξεις και επιτιμήσεις το ανάγωγο… γαϊδούρι, κινδυνεύεις. Την άλλη μέρα ενδέχεται να σου έρθει κάποια ψιμυθιωμένη, σοβατισμένη από την κορφή ως τα νύχια, έξαλλη… σουπερμητέρα ή μοσχόμαγκας πατέρας, και να ζητούν την κεφαλήν σου επί πίνακι. Το ότι ο πορφυρογέννητος μοναχογιός ή η μοσχοαναθρεμμένη μοναχοκόρη μίλησαν με απρέπεια στον δάσκαλο, ουδόλως τους ενοχλεί.  Να μιλήσει έτσι στο παιδί τους, ανήκουστο!!  Πληγώνεται ο εγωισμός και η …ανοησία τους. Και έχεις ένα υπουργείο, πνιγμένο στις ιδεοληπτικές του εμμονές, να αποποινικοποιεί κάθε είδους τιμωρία, την οποία ταυτίζει με φασιστικά κατάλοιπα. Τρέμει και τις καιροφυλακτούσες νεολαίες του ΣΥΡΙΖΑ, μήπως χαρακτηριστεί οπισθοδρομικό. Λογοδοτεί σε μια δράκα αναρχικών και το σχολείο διαλύεται. (Η… φρουρά του κυβερνώντος κόμματος. Ένα είδος Ιεράς Εξετάσεως , η οποία στέλνει στην πυρά τους «Γαλιλαίους» που πιστεύουν ότι δεν είναι ο αριστερός μικρόκοσμός τους το κέντρο του σύμπαντος, αλλά η Ήλιος της Δικαιοσύνης, ο Χριστός).

Καμιά προκοπή δεν μας περιμένει όσο έχεις τον δάσκαλο φοβισμένο και αυτολογοκρινόμενο. Κανείς πια εκπαιδευτικός δεν τολμά να διατυπώσει γνώμη, κρίση και φρόνημα που υπερβαίνουν το «διδακτικό» πλαίσιο και την κυρίαρχη, τρέχουσα ιδεολογία. Ποιος, για παράδειγμα, θα λέει ότι «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική», όταν οι προδότες υπέγραψαν περί Βόρειας Μακεδονίας; Τι θα συμβεί, όταν αλλάξουν και τα βιβλία;  (Προσωπικά θα το φωνάζω και «ό,τι θέλουν ας μου κάμουν»).  Θα πηγαίνει ο μαθητής στο σπίτι, θα διηγείται τα λεγόμενα του δασκάλου και ο προοδομανής γονέας θα τον καταγγέλλει για τα περαιτέρω… Πού συνέβαιναν αυτά;  Μα στη Σοβιετική Ένωση και την περίοδο της Χούντας.  Ποιος ξέρει ίσως μπουν και κάμερες στις αίθουσες διδασκαλίας για να αστυνομεύεται η σκέψη και η ελεύθερη έκφραση. Δεν απέχουμε πολύ από την πρόβλεψη του Όργουελ για τον «Μεγάλο Αδελφό» της  Νέας Εποχής.

Και τότε θα φανεί ποιοι δάσκαλοι έχουν μέσα τους καρδιά και ποιοι άχυρα. Προς το παρόν η απάντηση για όλα αυτά είναι μία: «φεγγαράκι μου λαμπρό». Και ο νοών νοείτω…

Δημήτρης Νατσιός

δάσκαλος-Κιλκίς