ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ: Η ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΜΑΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ

Του Ιωάννη Μπουγά*

Σε κάτι παραπάνω από ένα μήνα συμπληρώνονται 65** χρόνια από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Θα περίμενε κανείς η Ελλάδα να είχε καταλήξει σε κάποια συμφωνία με την Γερμανία, γιά τις υποχρεώσεις οικονομικής αποζημίωσης που προέκυψαν από την απρόκλητη επίθεσή της το 1941, τα δεκάδες χιλιάδες ανθρώπινα θύματα, και την φθορά και αρπαγή δημόσιας περιουσίας και πλούτου στα τρισήμιση χρόνια κατοχής της χώρας.

Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί, και το θέμα ξεθάβεται μόνο όταν προκύπτουν κάποια προβλήματα με την Γερμανία, που γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο απορρίπτεται εύκολα από τον οφειλέτη ως εμφανιζόμενο από την Ελλάδα μόνο γιά αντιπερισπασμό.

-

Ας απαριθμήσουμε όμως τι είναι γνωστό και τι έχει γίνει μέχρι σήμερα.

Πρώτον οι μεγαλύτερες οφειλές της Γερμανίας προέρχονται από:

- Τους 56.000 εκτελεσθέντες Έλληνες,

- Τους 105.000 ομήρους που έχασαν τη ζωή τους σε Γερμανικά στρατόπεδα,

- Τους 7.000 νεκρούς από βομβαρδισμούς στη διάρκεια της επίθεσης στην Ελλάδα,

- Τις φθορές Ελληνικού πολεμικού υλικού και Εμπορικών Πλοίων,

- Τις καταστροφές σε έργα υποδομής (σιδηροδρόμους, λιμάνια, γέφυρες, δημόσια κτίρια, κλπ.)

- Την αξία των τροφίμων που η Ελλάδα αναγκάστηκε να παραδόσει στο Γερμανικό στρατό που βρισκόταν στην Ελλάδα, αλλά και στη στρατιά του Ρόμμελ (τους πρώτους μήνες της Κατοχής, αυτά «πληρώνονταν» με πλαστά μάρκα του κατοχικού Γερμανικού στρατού!).

Αυτή η κατάσχεση των Ελληνικών τροφίμων, μαζί με τον Βρετανικό αποκλεισμό, προκάλεσε την πείνα που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 300.000 Έλληνες.

- Την αξία πολλών χιλιάδων τόννων μεταλλευμάτων (νικέλιο, ασήμι, βωξίτη, αντιμόνιο, κλπ.) που οι Γερμανοί πήραν από τα Ελληνικά ορυχεία.

-

Εκτός αυτών, που βασικά οδηγούν στην ανάγκη Πολεμικών Αποζημιώσεων, υπάρχουν και οι επόμενες οφειλές:

- Το Αναγκαστικό Δάνειο του 1942, ύψους 3.500.000.000 Μάρκων, που η κυβέρνηση του Τσολάκογλου υποχρεώθηκε να παραχωρήσει στη Γερμανία.

Ποιό ήταν το τελικό ποσό που πήραν οι Γερμανοί από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤΕ), πότε έγινε το δάνειο έντοκο, πόσοι είναι οι τόκοι, πόσες δόσεις κατεβλήθησαν από το Γ΄ Ράϊχ στις επόμενες κατοχικές κυβερνήσεις που ακολούθησαν τον Τσολάκογλου, και πολλά άλλα σχετικά με το Δάνειο αμφισβητούνται.

Κατά την ΤΕ, το 1944 το χρέος της Γερμανίας από το Δάνειο (χωρίς τους τόκους) ήταν 228.000.000 Δολάρια, και κατά τον πληρεξούσιο της Γερμανίας στην Ελλάδα Άλτερμπουργκ σε 400.000.000 νέα μάρκα.

- Τις ράβδους χρυσού και τις χρυσές λίρες που είχαν παραμείνει στα υπόγεια θυσαυροφυλάκια της Τραπέζης της Ελλάδος, τον Απρίλιο του 1941, και τα οποία κατάσχεσαν οι Γερμανοί.

Η ακριβής ποσότητα δεν έχει ποτέ βεβαιωθεί, ούτε είναι πιστοποιημένο αν πραγματικά μεταφέρθηκε στη Γερμανία ή χρησιμοποιήθηκε γιά την κάλυψη του Αναγκαστικού Δανείου, που σημαίνει ότι οι δύο οφειλές μπορεί να είναι πραγματικά μία.

Ο μεγαλύτερος όγκος του χρυσού είχε μεταφερθεί από τον Φεβρουάριο 1941 στην Κρήτη, και από εκεί πρώτα στην Αίγυπτο και εν συνεχεία στη Νότιο Αφρική.

Αυτός ο χρυσός επέστρεψε στην Ελλάδα.

Ένα ποσό χρυσού είχε παραμείνει στην Ελλάδα, γιά τις ανάγκες του πολέμου.

Αυτή η ποσότητα εγκαταλείφθηκε στην Αθήνα, λόγω της εσπευσμένης αναχώρησης της κυβέρνησης και του βασιλιά Γεωργίου Β’ την 21η Απριλίου 1941, μιά ημέρα μετά τη συνθηκολόγηση της στρατιάς της Ηπείρου που υπέγραψε ο στρατηγός Τσολάκογλου.

(Είναι προφανές εδώ, γιατί συχνά δημιουργείται σύγχιση μεταξύ του Αναγκαστικού Δανείου, και του χρυσού, που μπορεί να πήρε η Γερμανία).

Η Ελλάδα από το 1945 άρχισε να απαιτεί Πολεμικές Επανορθώσεις, και στη διάσκεψη των Παρισίων του 1946 γι’αυτόν τον σκοπό, προσήλθε με απαιτήσεις ύψους 10.5 Δισ. Δολαρίων.

Στη συνέχεια, στη διάσκεψη ειρήνης των 4 Υπουργών Εξωτερικών των Μεγάλων Δυνάμεων, διαχωρίστηκε το Δάνειο από τις Πολεμικές Επανορθώσεις.

Οι τελευταίες υπολογίστηκαν από τις Μεγάλες Δυνάμεις, και έγιναν δεκτές, ότι ήταν 3.4 Δισ. Δολάρια.

Από τότε, και σε αρκετές περιπτώσεις, η Ελλάδα έχει ζητήσει επιστροφή του Δανείου.

Αναφέρω πλέον μόνο το Δάνειο, γιατί κάτι που δεν είναι απόλυτα σαφές γιατί έγινε και ποιά μορφή είχε, συνέβει το 1959.

Τότε, η κυβέρνηση της ΕΡΕ, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, έλαβε από τη Δυτική Γερμανία το ποσό των 115 εκατ. μάρκων γιά Πολεμικές Επανορθώσεις.

Γιά μερικά τουλάχιστον χρόνια μετά το 1959, οι Γερμανοί υπεστήριζαν ότι ταυτόχρονα ο Καραμανλής - πότε έλεγαν ότι το έκανε εγγράφως και πότε ότι έγινε διά λόγου- παραιτήθηκε περαιτέρω Πολεμικών Αποζημιώσεων!

Η τότε Ελληνική κυβέρνηση έκανε και κάτι άλλο ανεξήγητο για εμένα.

Έκλεισε το Ελληνικό Γραφείο Διώξεως Γερμανών εγκληματιών πολέμου και παρέδωσε τους 800 περίπου φακέλους του στη Δυτική Γερμανία, η οποία ποτέ δεν δίκασε κανέναν από αυτούς.

Σημειώνω ότι η ίδια η Γερμανία, οι ΗΠΑ, η Ιταλία, και ο Καναδάς, ακόμη και πολύ πρόσφατα (το 2009) δίκασαν Γερμανούς εγκληματίες πολέμου και τα Γραφεία Διώξεως συνεχίζουν να λειτουργούν!

Σχετικά με τις Πολεμικές Επανορθώσεις, οι Γερμανοί αργότερα εγκατέλειψαν αυτή τη γραμμή άμυνας για την αποφυγή πληρωμής -δηλαδή, ότι ο Καραμανλής παραιτήθηκε περαιτέρω απαιτήσεων- και υποστηρίζουν είτε ότι η Γερμανία προσέφερε το μεγαλύτερο μέρος των πακέττων βοηθείας που εχει δόσει η ΕΕ στην Ελλάδα, ή ότι μετά τόσες δεκαετίες δεν νοείται η πληρωμή Πολεμικών Αποζημιώσεων.

Φυσικά, και οι δύο αυτές γραμμές αμύνης δεν έχουν καμία ισχύ γιά πολλούς λόγους.

Δύο είναι οι κυριώτεροι: (1) ποτέ δεν υπεγράφει Συνθήκη Ειρήνης μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας, και (2) γιά θέματα Εγκλημάτων Εναντίον της Ανθρωπότητας, όπως είναι πολλά από τα οποία προέρχοναι οι οφειλές της Γερμανίας, δεν παραγράφονται ποτέ!

-

Ειδικά γιά το Δάνειο, η ιστορία από το 1946 μέχρι σήμερα, είναι τραγική και δείχνει την απόλυτη αποτυχία όλων των κυβερνήσεων να διαχειριστούν το θέμα. Ρηματικές Διακοινώσεις της μιά κυβέρνησης λησμονούνται ή μεταβάλλονται από την επόμενη, και τα χρόνια περνούν.

Το χειρότερο είναι ότι το θέμα ανακινείται σε περίοδο είτε κρίσεως ή ανάγκης, όπως έγινε πρόσφατα.

Με αυτόν τον τρόπο όμως αποδυναμώνεται η διαπραγματευτική θέση της Ελλάδος, και διευκολύνεται η οφειλέτης Γερμανία να απορρίπτει τις Ελληνικές απαιτήσεις.

Επίσημες, γνωστές ενέργειες γιά την πληρωμή του Δανείου έγιναν τα κάτωθι έτη:

- Το 1964, το 1965 (μάλιστα από τον Ανδρέα Παπανδρέου), το 1966, το 1974, το 1991 (προφορικά, από τον Αντώνη Σαμαρά), και η τελευταία το 1995 (Ρηματική Διακοίνωση, που διετάχθει από το Α. Παπανδρέου).

Από τότε, πλήρης ησυχία γιά το Δάνειο.

Είχαμε βέβαια, την απόφαση του δικαστηρίου της Λειβαδιάς εναντίον της Γερμανίας γιά τα θύματα των Γερμανών στο Δίστομό που τέθηκε στο περιθώριο με απόφαση του Αρείου Πάγου.

Γι αυτό έχει κατηγορηθεί ευθέως ο Γερμανο-σπουδαγμένος Κώστας Σημίτης ότι την εκμέευσε με τη βοήθεια του επίσης Γερνανο-σπουδαγμένου υπουργού του της Δικαιοσύνης και του τότε αρεοπαγίτη Ματθία.

Κλείνοντας, σημειώνω ότι η Ιταλία και η Βουλγαρία έχουν πληρώσει Πολεμικές Αποζημιώσεις στην Ελλάδα, αλλά όχι η Αλβανία.

Εγώ δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Γερμανία οφείλει Πολεμικές Αποζημιώσεις στην Ελλάδα, όπως οφείλει και μερικές τουλάχιστον δεκάδες δισεκατομύρια γιά το Αναγκαστικό Δάνειο.

(*) Ο Ιωάννης Μπουγάς είναι Στατιστικός και Συγγραφέας
(**) Το άρθρο είχε δημοσιευθεί στο blog "Η Καλύβα ψηλά στο βουνό" το 2010