Αμερικανός αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής της Σμύρνης «απαντά» στον ψεύτη Ερντογάν

Διαβάστε και θα καταλάβετε μια και καλή τι είναι οι Τούρκοι...

Τις τελευταίες μέρες ακούμε από πολιτικούς, επιστήμονες κλπ. των γειτονικών χωρών, πράγματα τα οποία ξεπερνούν κάθε λογική, διαστρεβλώνουν την ιστορία και την πραγματικότητα και προσβάλλουν βάναυσα τη χώρα μας.

Ακούσαμε, μεταξύ άλλων ότι ο Αχιλλέας ήταν Αλβανός και ότι η Τροία ήταν αρχαία αλβανική αποικία που δέχτηκε επίθεση από τους Έλληνες!
Προφανώς, τα ομηρικά έπη, γράφτηκαν από κάποιον αρχαίο Αλβανό ποιητή…

Σε ποια γλώσσα αλήθεια; Και με τη χρήση ποιου αλφαβήτου; Μήπως αυτού που καθιερώθηκε το 1908, καθώς ως τότε οι Αλβανοί χρησιμοποιούσαν διάφορα άλλα αλφάβητα (ελληνικό, κυριλλικό, αραβικό κλπ.).

Ακόμα και αν δεχθούμε ότι η «Ιλιάδα» και η «Οδύσσεια» υπήρχαν σε προφορική μόνο μορφή αρχικά, από τα χρόνια του Πεισίστρατου στην αρχαία Αθήνα (6ος π.Χ. αι.), οπότε καταγράφηκαν για πρώτη φορά, υπάρχουν και σε γραπτή μορφή. Πού ακριβώς βρισκόταν τότε οι πρόγονοι των σημερινών Αλβανών; Μήπως δεν ξέρουν ούτε οι ίδιοι;

Ορισμένοι στα Σκόπια, σε μικρότερο βαθμό τελευταία λόγω των διαπραγματεύσεων για το όνομα της FYROM, θεωρούν Σκοπιανό τον Μέγα Αλέξανδρο ή τους εαυτούς τους απογόνους του.

Δυστυχώς η επίσημη ελληνική πολιτεία αλλά και η ακαδημαϊκή και επιστημονική κοινότητα, συνήθως σιωπούν. Μπορεί αυτά να είναι και να ακούγονται φαιδρά, αλλά η διεθνής κοινή γνώμη, δεν είναι υποχρεωμένη να γνωρίζει όλη την ελληνική ιστορία. Παγιώνονται έτσι διεθνώς κάποιες ανιστόρητες απόψεις και αν συνεχίσουμε να είμαστε αδρανείς και υπερόπτες, θεωρούμε ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να βρεθούμε κάποια στιγμή μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις και, μη αναστρέψιμες, οδυνηρές καταστάσεις.

Για τους Αλβανούς και τους Σκοπιανούς, εκείνο που έχουμε να πούμε προς το παρόν, είναι ότι συμμεριζόμαστε την δυσάρεστη θέση στην οποία βρίσκονται, καθώς η ιστορία τους ξεκινά πολύ αργότερα από την ελληνική ,αυτό δεν σημαίνει όμως ότι νομιμοποιούνται να καπηλεύονται και να σφετερίζονται την ελληνική ιστορία, για να αποδείξουν ότι είναι πανάρχαιοι λαοί. Δυστυχώς γι’ αυτούς, είναι επήλυδες… Και αυτό δεν αλλάζει με τίποτα.

Οι εμπρηστικές δηλώσεις Ερντογάν για τη Σμύρνη.

Εκείνοι φυσικά που κατέχουν τα πρωτεία στη διαστρέβλωση της ιστορίας και της πραγματικότητας, είναι οι Τούρκοι. Είδαμε σε πρόσφατο άρθρο μας τα ατράνταχτα ντοκουμέντα με τα οποία αποδεικνύεται ποια είναι η πραγματικότητα για τα σύνορα στα Δωδεκάνησα και τι προβλέπουν οι διεθνείς Συνθήκες, τις οποίες έχει υπογράψει και η ίδια η Τουρκία.

Και ξαφνικά, λίγες μέρες μετά την αδόκητη «επίθεση φιλίας» προς τη χώρα μας, έρχεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τη Σμύρνη, να δώσει νέα διάσταση στη λέξη «παραχάραξη». Σε ομιλία του στο εμπορικό Επιμελητήριο της Σμύρνης, είπε τα εξής:
«Το μεγαλύτερο χτύπημα που δόθηκε σε αυτή την ωραία πόλη ήταν από τους Έλληνες στρατιώτες, που έκαψαν τη Σμύρνη την ώρα που υποχωρούσαν.
Μην κοιτάζετε που λένε ότι το έκαναν οι Τούρκοι. Τα πιο μεγάλα χτυπήματα τα έκαναν αυτοί που θεωρούν τον εαυτό τους πολιτισμένο σε αυτή την περιοχή».

Είναι αναμφίβολο, πως αν υπήρχε Νόμπελ θράσους και τερατολογίας, ο Ερντογάν θα το έπαιρνε χωρίς αντίπαλο… Επειδή όμως, πέρα από επικοινωνιακούς και ψηφοθηρικούς λόγους, θεωρούμε ότι ο «σουλτάνος» δεν λέει τίποτα στη τύχη, καλό είναι να θυμίσουμε τι ακριβώς έγινε στη Σμύρνη τον Σεπτέμβριο(με το νέο ημερολόγιο) του 1922. Έχουμε στη διάθεσή μας πολλά βιβλία που αναφέρονται στη μικρασιατική καταστροφή. Επιλέξαμε στο σημερινό μας άρθρο, να αντλήσουμε πληροφορίες μόνο από το βιβλίο του Αμερικάνου Τζορτζ Χόρτον «Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ: 1922 Η Μικρασιατική Καταστροφή».

Ποιος ήταν ο George Horton

Ο Τζορτζ Χόρτον, ήταν Αμερικανός διπλωμάτης, λογοτέχνης και φιλέλληνας. Γεννήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 1859 στο Ferville της Νέας Υόρκης. Ακολούθησε κλασικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. Μετά την αποφοίτησή του, το 1878, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία στις εφημερίδες «Chicago Times Herald» και «Chicago American». Έγραψε 18 λογοτεχνικά έργα, η πλοκή των περισσοτέρων από τα οποία διαδραματίζεται στην Ελλάδα.
Υπήρξε πρόξενος των Η.Π.Α. στην Αθήνα (1893 – 1898 και 1905 – 1906), στη Θεσσαλονίκη (1910 – 1911) και στη συνέχεια στη Σμύρνη (1911 – 1917 και 1917 – 1922).

Υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της καταστροφής της πόλης, στην οποία παρέμεινε μέχρι που ξέσπασε η μεγάλη φωτιά στις 13 Σεπτεμβρίου 1922, συμβάλλοντας στη διάσωση και μεταφορά των Μικρασιατών στα γειτονικά ελληνικά νησιά του Αιγαίου.

Μετά την καταστροφή της Σμύρνης, τοποθετήθηκε πρόξενος των Η.Π.Α. στη Βουδαπέστη όπου παρέμεινε ως τη συνταξιοδότησή του, το 1924. Το 1909, παντρεύτηκε ,,σε τρίτο γάμο, την Αικατερίνη Σακοπούλου, κόρη του διπλωμάτη Νικόλαου Σακόπουλου και της Σμυρνιάς Ουρανίας Ηλιάδη. Πέθανε στις Η.Π.Α. το 1942.

Όπως αναφέραμε, εδώ χρησιμοποιήσαμε στοιχεία μόνο από το βιβλίο του Horton «Η Μάστιγα της Ασίας», καθώς ήταν «ουδέτερος» και αυτόπτης μάρτυρας. Έλληνες συγγραφείς, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι μεροληπτούν σε βάρος των Τούρκων ενώ άλλοι ξένοι συγγραφείς, δεν ήταν παρόντες στα γεγονότα.

Το βιβλίο «Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ», άργησε να δημοσιευθεί στη χώρα μας για να μην διαταραχθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις (!). Δημοσιεύθηκε σε συνέχειες το 1927 στη εφημερίδα «Εστία», ενώ εκδόθηκε σε βιβλίο για πρώτη φορά το 1980…

Το βιβλίο που έχουμε στην διάθεση μας, έχει κυκλοφορήσει σε Α’ έκδοση τον Σεπτέμβριο του 2016 από τις Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ Α.Ε.Ε.
Όπως γράφει στον πρόλογο του βιβλίο ο Giles Milton (γεν. 1966), το βιβλίο αμαυρώνεται από τις προκαταλήψεις του συγγραφέα του. Ο συνετός αναγνώστης θα αντιμετωπίσει με μεγάλη επιφυλακτικότητα τους εξωπραγματικούς ισχυρισμούς του για το Ισλάμ και τους Τούρκους. Η γλώσσα του συχνά είναι σκόπιμα εμπρηστική, εν μέρει επειδή ήθελε να σοκάρει και να προκαλέσει το αμερικανικό πολιτικό κατεστημένο. Όμως, παρ’ όλα αυτά τα ελαττώματα, η «Μάστιγα της Ασίας», είναι ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όποιον ενδιαφέρεται έστω και ελάχιστα να κατανοήσει τα πολύπλοκα και αποφεύξιμα γεγονότα που οδήγησαν στην καταστροφή της πόλης της Σμύρνης, η οποία δίκαια είχε επονομαστεί «Μαργαριτάρι της Ανατολής».

Το βιβλίο προλογίζει κι ένας σύγχρονος του Horton, ο Αμερικανός δικηγόρος και διπλωμάτης James W. Gerand (1867 – 1951), ο οποίος αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Εδώ έχουμε επιτέλους την αλήθεια για την καταστροφή της Σμύρνης και τη σφαγή ενός μεγάλου μέρους των κατοίκων της με βάση την περιγραφή ενός αυτόπτη μάρτυρα…»

Το γεγονός ότι είκοσι αιώνες μετά τη γέννηση του Χριστού ένα μικρό και οπισθοδρομικό έθνος όπως οι Τούρκοι μπόρεσε να διαπράξει τέτοια εγκλήματα σε βάρος του πολιτισμού και της προόδου του κόσμου είναι κάτι που πρέπει να προκαλέσει προβληματισμό σε όλους τους ευσυνείδητους ανθρώπους…
Αδιαφορήσαμε όταν οι χριστιανοί που πέθαιναν ζητούσαν τη βοήθειά μας, καθώς γνώριζαν πολύ καλά ότι η Αμερική ήταν η μοναδική τους ελπίδα και τώρα φαίνεται ότι υπάρχει μια αυξανόμενη τάση σε αυτή τη χώρα να εμφανίσουν τους Τούρκους ως αθώους και να παραβλέψουν τα εγκλήματά τους για να εξασφαλίσουν υλικά οφέλη από αυτούς…».

Η καταστροφή της Σμύρνης (Σεπτέμβριος 1922)

Το κεφάλαιο αυτό στο βιβλίο του Τζορτζ Χόρτον, ξεκινά ως εξής: «Η τελευταία πράξη στο τρομερό δράμα της εξόντωσης των χριστιανών στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν ο εμπρησμός της Σμύρνης από τα στράτευμα του Μουσταφά Κεμάλ… Ο αφανισμός της αρμενικής φυλής ουσιαστικά είχε ολοκληρωθεί το 1915 – 1916 και οι εύπορες και πολυάνθρωπες ελληνικές αποικίες, με εξαίρεση την ίδια τη Σμύρνη, είχαν καταστραφεί με θηριώδη τρόπο. Έκτοτε κυκλοφόρησε ευρέως μια ιδέα που φαίνεται να γίνεται όλο και πιο πιστευτή, ότι οι Τούρκοι άλλαξαν φύση από τη μια μέρα στην άλλη.
Όμως η καταστροφή της Σμύρνης έγινε το 1922 και καμία πράξη που διαπράχθηκε ποτέ από την τουρκική φυλή σε όλη την αιματοβαμμένη ιστορία της δεν είχε πιο απάνθρωπο και πρωτόγονο χαρακτήρα, ούτε και προκάλεσε σε μεγαλύτερο βαθμό τις χειρότερες μορφές ανθρώπινων δεινών που έχουν επιβληθεί σε ανυπεράσπιστους και άοπλους ανθρώπους.

Ήταν ένα μακάβριο και σατανικό φινάλε στην όλη φρικτή τραγωδία…»

Οι μαρτυρίες

Ο Αμερικανός ιστορικός William Stearns Davis (1877 – 1930), στο βιβλίο του «A Short History of the Near East» γράφει (σελ. 393):
«Οι Τούρκοι προέλαβαν κατευθείαν προς τη Σμύρνη, την οποία κατέλαβαν (στις 9 Σεπτεμβρίου 1922) και στη συνέχεια την πυρπόλησαν».

Ο sir Valentine Chirol (1852 – 1929), Βρετανός δημοσιογράφος, συγγραφέας, ιστορικός και διπλωμάτης, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, γράφει στο βιβλίο του «The Occident and the Orient» («Η Δύση και η Ανατολή») (1924) (σελ. 58):
«Αφού οι Τούρκοι συνέτριψαν τον ελληνικό στρατό, έκαναν στάχτη την ελληνική ουσιαστικά πόλη (τη Σμύρνη) ως απόδειξη της νίκης τους».

«Άνθρωποι αυτού του επιπέδου δεν κάνουν δηλώσεις χωρίς πρώτα να έχουν εξετάσει προσωπικά τα ιστορικά στοιχεία», γράφει χαρακτηριστικά ο Τζορτζ Χόρτον.

Και συνεχίζει, γράφοντας ότι οι Έλληνες εξοντώθηκαν από τα παράλια της Μικράς Ασίας και με φόνους και εκτοπισμούς ‘’καταστράφηκε ένας ακμαίος και ταχέως αναπτυσσόμενος πολιτισμός, το γκρέμισμα αγροικιών και χωριών και το ξερίζωμα αμπελιών. Όμως πολλοί Έλληνες που κατόρθωσαν να ξεφύγουν από τη θάλασσα επέστρεψαν στα κατεστραμμένα σπίτια τους μετά την αποβίβαση του Ελληνικού στρατού τον Μάιο του 1919 και άρχισαν να δουλεύουν φιλόπονα για να τα αντικαταστήσουν.

Ο Μουσταφά Κεμάλ αποφάσισε να καταστρέψει ολοκληρωτικά και αμετάκλητα τον χριστιανισμό στη Μικρά Ασία . Carthago delenda est (Η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί). Το σχέδιο του, που αποκαλύφθηκε από την εφαρμογή του, ήταν να εγκαταλείψει για μερικές μέρες την πόλη στην καταστροφή και τη σφαγή, να εξοντώσει τους Αρμενίους κάτι που έδινε πάντα ιδιαίτερη ευχαρίστηση στους Τούρκους, να κάψει την πόλη και να οδηγήσει τους Έλληνες στην αιχμαλωσία’’.

Τα κύρια γεγονότα σε σχέση με την πυρπόληση της Σμύρνης, κατά τον Τζόρτζ Χόρτον, ήταν τα εξής :

i) Oι Τούρκοι φρουροί, δεν επέτρεπαν σε κανένα να μπει στην αρμενική συνοικία της Σμύρνης, όσο διαρκούσαν οι σφαγές

ii) Οπλισμένοι Τούρκοι, ανάμεσα τους και πολλοί στρατιώτες, μπήκαν στη συνοικία και άρχισαν τις λεηλασίες, τις σφαγές και τις καταστροφές. Έβαζαν φωτιά σε διάφορα μέρη, τοποθετώντας τενεκέδες με πετρέλαιο ή άλλα εύφλεκτα υλικά μέσα στα σπίτια ή ρίχνοντας δεσμίδες από κουρέλια που είχαν βουτήξει σε πετρέλαιο, από τα παράθυρα των σπιτιών.

iii) Τοποθέτησαν μικρές βόμβες κάτω από τις πλάκες των πεζοδρομίων, για να ολοκληρώσουν το έργο της καταστροφής από το πετρέλαιο με το οποίο Τούρκοι στρατιώτες είχαν ραντίσει τους δρόμους! Το πετρέλαιο εξάπλωσε τη φωτιά και την οδήγησε στην ευρωπαϊκή συνοικία όπου οι βόμβες τράνταξαν τους ετοιμόρροπους τοίχους.

iv) Πυρπόλησαν την αρμενική συνοικία στις 13 Σεπτεμβρίου 1922 (σημ: ο Χόρτον χρησιμοποιεί το νέο ημερολόγιο). Οι τελευταίοι Έλληνες στρατιώτες είχαν περάσει από την Σμύρνη στις 8 Σεπτεμβρίου. Οι Τούρκοι είχαν για πέντε μέρες τον έλεγχο της πόλης. Στο χρονικό αυτό διάστημα λεηλατούσαν, βίαζαν και σκότωναν. Οι Χριστιανοί, έντρομοι, κρύβονταν στα υπόγεια των σπιτιών τους.

v) Οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στο άκρο της αρμενικής συνοικίας, ενώ φυσούσε δυνατός άνεμος προς το χριστιανικό τμήμα και μακριά από το τουρκικό. Σ’ όλη τη διάρκεια της καταστροφής, η μωαμεθανική συνοικία ήταν φωτισμένη και ο κόσμος γιόρταζε χορεύοντας και τραγουδώντας…
Σε πρόσφατη ανάρτηση στο μπλογκ του, ο κορυφαίος Έλληνας μετεωρολόγος κύριος Δημήτρης Ζιακόπουλος γράφει τα εξής:«Οι Τούρκοι μπήκαν στη Σμύρνη στις 27-8-1922 (παλαιό ημερολόγιο). Η φωτιά εκδηλώθηκε στις 31-8-1922 στην αρμενική συνοικία της πόλης.
Αν η φωτιά έμπαινε σε οποιοδήποτε σημείο της πόλης στο διάστημα από τις 27 ως τις 30-8-1922 με τους Β-ΒΑ ανέμους που θα επικρατούσαν, η συνοικία που σίγουρα θα ήταν η τουρκική…».
Περισσότερα στοιχεία και έναν άκρως κατατοπιστικό χάρτη της Σμύρνης, με τη φωτιά και τους ανέμους τις μέρες της καταστροφής, θα βρείτε στο ziakopoulos.blogspot.gr (ανάρτηση: Κυριακή 29/4/2018).

vi) «Οι Τούρκοι στρατιώτες οδήγησαν τη φωτιά στο καλοχτισμένο σύγχρονο ελληνικό και ευρωπαϊκό τμήμα της Σμύρνης ρίχνοντας στους στενούς δρόμους πετρέλαιο ή κάποιο άλλο εξαιρετικά εύφλεκτο υλικό» (Τζορτζ Χόρτον).
Ακόμα και το Αμερικανικό Προξενείο επιχείρησαν να πυρπολήσουν.

vii) Τούρκοι στρατιώτες έγδυσαν τον δόκτορα Αλεξάντερ Μακλάχλαν, Πρόεδρο του Αμερικανικού Κολεγίου και αφαίρεσαν ένα μέρος της στολής ενός λοχία των Αμερικανών πεζοναυτών και τους έδειραν με ραβδιά. Μια διμοιρία Αμερικανών πεζοναυτών δέχθηκε πυρά.

Για όσα έγιναν στη Σμύρνη από το βράδυ της 9ης Σεπτεμβρίου 1922, οπότε οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη, παραθέσουμε μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο του Τζορτζ Χόρτον:

«Το βράδυ της 9ης Σεπτεμβρίου άρχισαν οι λεηλασίες και οι σκοτωμοί. Όλη νύχτα ακούγονταν πυροβολισμοί από διάφορα μέρη της πόλης και το επόμενο πρωί εκ γενετής Αμερικανοί, άντρες και γυναίκες, άρχισαν να αναφέρουν ότι είδαν πτώματα να κείτονται στους δρόμους στο εσωτερικό της πόλης… Είδα εγώ ο ίδιος πολίτες οπλισμένους με δίκαννα να παρακολουθούν τα παράθυρα σπιτιών χριστιανών έτοιμοι να ρίξουν σε όποιο κεφάλι εμφανιζόταν. Είχαν τον αέρα κυνηγούν που κρύβονταν και καραδοκούν για να ρίξουν στη λεία τους. Εκείνο όμως που μου έκανε αξέχαστη εντύπωση ήταν η έκφραση στα πρόσωπά τους. Ήταν μία έκφραση εκστατικού μίσους και αγριότητας. Υπήρχε επίσης ένα στοιχείο θρησκευτικής αγαλλίασης, αλλά δεν ήταν ευχάριστο, ήταν η θρησκεία των Δυνάμεων του Σκότους».

Ο δόκτωρ Μέρφι

Τεράστια εντύπωση, μας προκάλεσε το παρακάτω περιστατικό που αναφέρει ο Τζορτζ Χόρτον:

«Ο δόκτωρ Μέρφι ήταν απόστρατος στρατιωτικός χειρουργός που είχε υπηρετήσει στις Ινδίες. Ζούσε στον Μπουρνόβα με τις δύο κόρες του, ένας ηλικιωμένος άνθρωπος με εξαιρετική στρατιωτική υπηρεσία. Ο σερ Χάρι (Λαμπ) (σημ: Βρετανός πρόξενος), μου αφηγήθηκε ότι οι Τούρκοι μπήκαν στο σπίτι του Μέρφι και είπαν στον γιατρό να μην φοβάται, δεν επρόκειτο να κάνουν κακό σε κανέναν. Είχαν έλθει απλώς για να βιάσουν τις γυναίκες (sic)».
Οι κόρες του Μέρφι ήταν κρυμμένες. Οι Τούρκοι άρπαξαν μια νεαρή και όμορφη υπηρέτρια, την οποία βίασαν, αφού χτύπησαν στο κεφάλι με μουσκέτα (εμπροσθογεμή πυροβόλα) τον δόκτορα Μέρφι τον οποίο και κλότσησαν, καθώς προσπάθησε να τους αποτρέψει. Αφού πραγματοποίησαν τον φρικτό σκοπό τους, έφυγαν. Ο δόκτωρ Μέρφι πέθανε από τα τραύματά του ενώ «οι γυναίκες ήταν σχεδόν ετοιμοθάνατες από τον τρόμο…».

Μια «ουδέτερη» μαρτυρία

Μια κυρία, εξαιρετικής υπόληψης, που δεν ήταν ούτε Ελληνίδα ούτε Αρμένισσα, έγραψε μια επιστολή σε φίλο της στις Η.Π.Α. (22/9/1922):

«…Είναι εντελώς ξεκάθαρο για μένα ότι υπήρχε ένα σαφές σχέδιο να καεί η χριστιανική συνοικία αφού πρώτα λεηλατηθεί. Η ώρα που έβαλαν τη μεγάλη φωτιά ήταν όταν ο άνεμος φυσούσε μακριά από την τουρκική συνοικία…

Είμαι σίγουρη ότι οι τουρκικές αρχές θα πουν ότι την πόλη τη πυρπόλησε είτε ο ελληνικός στρατός που υποχωρούσε είτε οι Αρμένιοι. Και αυτό ακριβώς έγραψαν οι ιταλικές και γαλλικές εφημερίδες. Μην πιστεύεις ούτε λέξη! Σχεδόν όλοι οι Αρμένιοι εκτός από αυτούς που είχαν καταφύγει σ’ εμάς (σημ: τους Αμερικανούς), σκοτώθηκαν μία ή δύο μέρες – ή και παραπάνω – πριν αρχίσουν οι φωτιές. Οι Έλληνες στρατιώτες είχαν περάσει ήσυχα από τα προάστια πριν από τρεις τέσσερις μέρες.

Όλη η πόλη ήταν υπό πλήρη στρατιωτικό έλεγχο από το απόγευμα του Σαββάτου και οι φωτιές άρχισαν την πόλη. Οι Τούρκοι, Τσέτες (Τούρκοι αντάρτες που συγκροτημένοι σε εθελοντικά σώματα ή συμμορίες έδρασαν εναντίον των Ελλήνων στη Μικρά Ασία) η τακτικοί ή και τα δύο, έκαψαν την πόλη για να εξαφανίσουν τους νεκρούς αφού είχαν πάρει τα λάφυρά τους».

«Αυτή η δύσμοιρη πόλη πυρπολήθηκε μεθοδικά από τους στρατιώτες του Μουσταφά Κεμάλ για να ξεριζωθεί ο χριστιανισμός από τη Μικρά Ασία και να γίνει αδύνατη η επιστροφή των χριστιανών. Οι Τούρκοι στρατιώτες έβαλαν φωτιά στη Σμύρνη στις 13 Σεπτεμβρίου του 1922» (Τζορτζ Χόρτον).
«Ιστορικοί και αρχαιολόγοι έχουν δηλώσει ότι γνωρίζουν μόνο ένα γεγονός στα παγκόσμια χρονικά που να μπορεί να συναγωνιστεί την καταστροφή της Σμύρνης και του χριστιανικού πληθυσμού της από τους Τούρκους σε αγριότητα και έκταση και σε όλα τα στοιχεία της φρίκης, της σκληρότητας και του ανθρώπινου πόνου και αυτό ήταν η καταστροφή της Καρχηδόνας από τους Ρωμαίους.

Πηγή: pentapostagma