3η Σεπτεμβρίου 1843: Η επανάσταση που οδήγησε στο πρώτο Σύνταγμα Πηγή: 3η Σεπτεμβρίου 1843: Η επανάσταση που οδήγησε στο πρώτο Σύνταγμα

Είχαν περάσει ήδη οκτώ χρόνια από την ενηλικίωση του βασιλιά Όθωνα και η κατάσταση στην Ελλάδα ήταν τραγική και διαρκώς χειροτέρευε. Προβλήματα που σχετίζονταν με την αγροτική γή, τις εθνικές γαίες, την εκπαίδευση και άλλους βασικούς πυλώνες του συστήματος, αποσάθρωναν σταδιακά τη χώρα και προκαλούσαν την δικαιολογημένη δυσφορία του λαού.

Την κατάσταση επιδείνωνε ο απολυταρχισμός που χαρακτήριζε το παλάτι και οδηγούσε σε μικροεξεγέρσεις, οι οποίες όμως καταπνίγονταν αμέσως από τον κυβερνητικό στρατό. Το αποτέλεσμα ήταν το παλάτι να αποτελεί για χρόνια αιτία πολιτικών αναταραχών και να συγκεντρώνει το μίσος και τη δυσαρέσκεια του Ελληνικού λαού.

Η Ελλάδα ήταν προφανές ότι χρειαζόταν μία ριζική αλλαγή και την θέσπιση νόμων που θα οργάνωναν την πολυτάραχη κοινωνικοπολιτική ζωή της χώρας και θα έβαζαν το παλάτι και τους ενοίκους του στη θέση τους.

Η αρχή έγινε το 1840 όταν ο στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης ίδρυσε μία (κατά τον Όθωνα,παράνομη) οργάνωση, με σκοπό την επιβολή Συντάγματος. Η οργάνωση αυτή, σιγά σγιά συγκέντρωσε πρώην πολεμιστές του 1821 που είχαν πολεμήσει για μία ελεύθερη Ελλάδα και τώρα είχαν παραγκωνιστεί από τους Βαυαρούς και έβλεπαν τη χώρα τους να παρακμάζει.

Μερικοί από τους οπλαρχηγούς που μυήθηκαν ήταν οι Θεόδωρος Γρίβας, o Μήτρος Δεληγιώργης και o Κριεζιώτης, ενώ ο Μακρυγιάννης φρόντισε να μυήσει και ισχυρές προσωπικότητες του πολιτικού χώρου. Ήρθε σε επαφή με τον Ανδρέα Μεταξά και τον Ανδρέα Λόντο οι οποίοι μυήθηκαν στο κίνημα και τους ακολούθησαν οι Ρήγας Παλαμήδης, Κωνσταντίνος Κανάρης, Χρύσανθος Σισίνης και Κωνσταντίνος Ζωγράφος. Τέλος για να επιτύχουν και τη συνεργασία του στρατού μύησαν και τον συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη, τον οποίο όρισαν στρατιωτικό διοικητή της Αθήνας.

Το κίνημα είχε πλέον οργανωθεί. Έμενε μόνο να οργανωθεί το μεγάλο πραξικόπημα που θα ανάγκαζε τον Όθωνα να δώσει Σύνταγμα στον Ελληνικό λαό. Η αρχική ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος είχε ορισθεί να είναι η 25η Μαρτίου 1844, για να συμπίπτει με τον εορτασμό της επανάστασης. Ο Μακρυγιάννης όμως, μέσα στον ενθουσιασμό του διέδωσε το μυστικό σε πολλούς, με αποτέλεσμα να επισπευθεί η εκδήλωση του κινήματος.

Σύμφωνα με το σχέδιο το κίνημα θα ξεκινούσε από τους στρατώνες, προκειμένου να ακινητοποιηθούν άμεσα τα στελέχη του Οθωνικού καθεστώτος. Το τελικό σύνθημα δόθηκε τη νύχτα της 2ης προς 3ης Σεπτεμβρίου, όταν στελέχη του κινήματος κατευθύνθηκαν προς το σπίτι του Μακρυγιάννη. Η κινητικότητα αυτή, τράβηξε την προσοχή των χωροφυλάκων, οι οποίοι περικύκλωσαν ην οικία Μακρυγιάννη.

Ο συνταγματάρχης Καλλέργης, συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα της κατάστασης, πήγε στους στρατώνες και με το σύνθημα "Ζήτω το Σύνταγμα" έδωσε το έναυσμα στους στρατιωτικούς να ξεσηκωθούν.

Ένας λόχος διέλυσε την πολιορκία στο σπίτι του Μακρυγιάννη και ένας δεύτερος άνοιξε τις φυλακές του Μεντρεσέ. Ο ίδιος ο Καλλέργης, παράλληλα, κατευθύνθηκε με 2.000 στρατιώτες στα ανάκτορα, ενω κατ' εντολή του, στρατιωτικά αποσπάσματα είχαν καταλάβει το νομισματοκοπείο, την Εθνική Τράπεζα, το Δημόσιο Ταμείο και τα διάφορα υπουργεία.

Ο στρατός έφτασε στα ανάκτορα της Αθήνας (τη σημερινή Βουλή) με ζητωκραυγές και επευφημίες και σύντομα ενώθηκε μαζί του και ο ελληνικός λαός. Κάθε προσπάθεια του πανικόβλητου Όθωνα να διαλύσει την πορεία έπεφτε στο κενό. Ο βασιλιάς φοβούμενος για τα χειρότερα, έστειλε τον Στάινστορφ, τον διαγγελέα του, στο Σχινά για να φέρει τα πυροβόλα, εκείνος όμως τον αγνόησε και συντάχθηκε με τους επαναστάτες

Στις 3 τα ξημερώματα κλήθηκε σε συνεδρία το συμβούλιο της επικρατείας προκειμένου να επικυρώσουν την επανάσταση. Το συμβούλιο αναγνώρισε το κίνημα, καθόρισε τη σύγκληση Εθνοσυνέλευσης και διόρισε επιτροπή υπό τους Γεώργιο Κουντουριώτη, Λ. Μαυρομιχάλη, Γ. Λινιάνα, Γ. Ψύλλα, Ανδρέα Λόντο και Κ. Προβελέγγιο, η οποία θα παρουσίαζε τις αποφάσεις του στο Βασιλιά.

Το νέο υπουργικό συμβούλιο, αποτελούνταν από στελέχη των τριών μεγάλων κομμάτων και είχε ως εξής : Ο Ανδρέας Μεταξάς ήταν ο Πρόεδρος και υπουργός εξωτερικών, ο Ανδρέας Λόντος ορίστηκε υπουργός στρατιωτικών, ο Κωνσταντίνος Κανάρης υπουργός Ναυτικών, υπουργός Δικαιοσύνης ο Λέων Μελάς, υπουργός εκκλησιαστικών & παιδείας ο Μιχαήλ Σχινάς, υπουργός Οικονομικών ο Δρόσος Μανσόλας και υπουργός Εσωτερικών ο Ρήγας Παλαμήδης.

Στις 3 το μεσημέρι της 3ης Σεπτεμβρίου, ο λαός και ο στρατός διαλύθηκαν αφού πληροφορήθηκαν ότι όλα τα αιτήματα των επαναστατών έγιναν αποδεκτά, ενώ με βασιλικό διάταγμα, η 3η Σεπτεμβρίου ανακηρύχθηκε μέρα εθνικής γιορτής και ο Δημήτριος Καλλέργης παρασημοφορήθηκε, ως αρχηγός του επαναστατικού κινήματος.

Τους δύο επόμενους μήνες (Οκτώβριο και Νοέμβριο) έγιναν οι εκλογές του 1843 και συγκροτήθηκε η συνταγματική Εθνική Συνέλευση, η οποία συνέταξε το Σύνταγμα που υπέγραψε και ο Όθωνας.

Η επανάσταση αυτή αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της πολιτικής ιστορίας της χώρας που οι Έλληνες δε θα πρέπει να ξεχνάνε, αφού η 3η Σεπτεμβρίου, αποτελεί πλέον κάτι παραπάνω απο ιστορικό γεγονός. Είναι ημέρα μνήμης για την αναίμακτη μετάβαση της Ελλάδας απο την βασιλεία στην συνταγματική μοναρχία, αποδεικνύοντας ότι ο λαός έχει τη δύναμη να εισακουστεί αναίμακτα και χωρίς τη χρήση βίας, ακόμα και κάτω απο τις πιο αντίξοες συνθήκες.

Πηγή: 3η Σεπτεμβρίου 1843: Η επανάσταση που οδήγησε στο πρώτο Σύνταγμα | iefimerida.gr