Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023

Η ΝΥΜΦΗ ΤΗΣ ΑΜΑΣΤΡΙΔΟΣ

Ένα εξαιρετικής ομορφιάς ελληνικό άγαλμα νύμφης ηλικίας περίπου 1.800 ετών αποκαλύφθηκε σε αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν το περασμένο καλοκαίρι στις μαυροθαλασσίτικες ακτές της Βόρειας Τουρκίας.

    Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην αρχαία πόλη Αμάστριδα της Παφλαγονίας, τη σημερινή Αμάσρα, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, οδήγησαν στην ανακάλυψη αγάλματος μιας νύμφης. Μάλιστα το άγαλμα είναι ακέραιο μαζί με τη βάση του. Λείπει μόνο η αριστερή πλευρά της μύτης και το άκρο του δεξιού χεριού. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι το άγαλμα χρονολογείται περί τον 2ο αιώνα μ. Χ., δηλαδή την εποχή των Αντωνίνων αυτοκρατόρων. Πιθανότατα ήταν στημένο σε κάποια δημόσια κρήνη ή πηγή νερού. Στην σχετική ανακοίνωση, διευκρινίζεται περαιτέρω ότι το άγαλμα αυτό είναι σχεδόν φυσικών διαστάσεων, με ύψος 1,53 μέτρων και θα εκτεθεί στο Μουσείο της Αμάστρας. 

    Το αριστερό χέρι της νύμφης συγκρατεί με χάρη τον χιτώνα που είναι πολύ χαλαρά τυλιγμένος στους γοφούς της, ενώ το δεξί κρατά μια υδροχόη στηριγμένη σ’ έναν πεσσίσκο. Τα μαλλιά της είναι πολύ φροντισμένα, δεμένα στην κορυφή σε πλοχμό, που χαρακτηρίζεται ως «κόμπος του Ηρακλή» ή κατ’ άλλους «κόμπος της Αφροδίτης», ένα είδος κόμμωσης που ξεκίνησε από τις απεικονίσεις του Απόλλωνα στην πρώιμη κλασική εποχή (5ος αιώνας π. Χ.) και στη συνέχεια έγινε δημοφιλές στα αγάλματα της Αφροδίτης και άλλων θεοτήτων σε όλη την κλασική, ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή. Το σώμα της νύμφης παρουσιάζει σφριγηλή ομορφιά και το ύφος της αποπνέει θεϊκή ωραιότητα.

     Η Άμαστρις χτίστηκε το 300 π. Χ. από την ομώνυμη Περσίδα βασίλισσα της Ηράκλειας Ποντικής, συζύγου του περίφημου Μακεδόνα στρατηγού Λυσιμάχου, στη θέση της ιωνικής αποικίας Σήσαμος, με συνοικισμό μερικών μικρών αρχαίων ελληνικών πόλεων της περιοχής, που αναφέρονται για πρώτη φορά στην Ιλιάδα (Κρώμνα, Σήσαμος, Τίειον κ. ά.). Άνθισε επί πολλούς αιώνες, χάρη στην επίκαιρη θέση της στις δασώδεις ακτές της Παφλαγονίας, ως μικρό εμπορικό λιμάνι ανάμεσα στην Ποντοηράκλεια (Έρεγλι) και την Ιωνόπολη (Ινέμπολου). Ως Σήσαμος ήταν σύμμαχος και φίλη των Αθηναίων από τον 6ο αι., ενώ από τα μέσα του 3ου αιώνα π. Χ. αποτέλεσε μέρος του βασιλείου του Πόντου. Καταλήφθηκε από τον γνωστό μας στρατηγό Λούκουλλο το 70 π. Χ. και έκτοτε ανήκε στη Ρώμη. Κατά την εποχή που κατασκευάστηκε το άγαλμα, ήταν μια ευημερούσα πόλη της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής επαρχίας Βιθυνίας - Πόντου.

    Η ακμή της συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του Βυζαντίου, επειδή η πόλη ήταν έδρα μητροπόλεως, σημαντικό παράκτιο φρούριο και ενδιάμεσος λιμενικός σταθμός μεταξύ Κων/πόλεως και Τραπεζούντας. Από τα τέλη του 13ου αι. πέρασε στον έλεγχο της Γένοβας και ήταν μια από τις σπουδαιότερες βάσεις τους στο γενοβέζικο εμπορικό δίκτυο του Ευξείνου έως την τουρκική κατάκτηση (1460). Έκτοτε περιέπεσε σταδιακά στην παρακμή. Στην Αμάστρα κατοικούσαν λίγοι Έλληνες μέχρι το 1922.

     Σήμερα η Αμάσ(τ)ρα είναι μια πολύ γραφική μικρή πόλη του Ευξείνου Πόντου, επίνειο της Σαφράμπολης και του Παρθενίου (Μπαρτίν), στην επαρχία του οποίου και ανήκει.

Θ. Κ.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου