Το ημερολόγιο έγραφε Τρίτη, 6 Σεπτεμβρίου 1955, «του εν Χώναις θαύματος του Αρχαγγέλου Μιχαήλ», όταν ξέσπασε το πογκρόμ κατά του Ελληνισμού στην Κωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη.
Ενα μήνα αργότερα, μετά τις καταστροφές, όλα έδειχναν ότι κάτι ασυνήθιστο ετοιμαζόταν στην πόλη της Σμύρνης. Τα μαγαζιά δεν είχαν ανοίξει και μεγάλα μαύρα αυτοκίνητα επισήμων, αλλά και στρατιωτικά τζιπ και φορτηγά με στρατιώτες, διέσχιζαν την προκυμαία.
Εκεί, σε κάποιο σημείο μπροστά στο καινούργιο κτίριο που η Νομαρχία της Σμύρνης είχε παραχωρήσει στο ελληνικό Δημόσιο για να χρησιμοποιηθεί ως χώρος του ελληνικού προξενείου, το οποίο είχε καεί στα επεισόδια της 6ης προς την 7η Σεπτεμβρίου, είχε από νωρίς στηθεί μια εξέδρα. Σιγά σιγά, άρχισε να μαζεύεται κόσμος.
Σε λίγο ξεκινούσε από το «Ιζμίρ Παλάς», το περίφημο ξενοδοχείο της πόλης, μια μεγάλη πομπή με μαύρα αυτοκίνητα: ήταν ο πολιτικός διοικητής της Σμύρνης Κεμάλ Χαντιμπλί, ο στρατιωτικός διοικητής αντιστράτηγος Τζαμάλ Γκιουρσέλ, Τούρκοι αξιωματικοί, πρόξενοι των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός επικεφαλής του στρατηγείου Σμύρνης του ΝΑΤΟ αντιστράτηγος Ριντ και ο αντιπτέραρχος Κρουσεντόρφ, αρχηγός της 6ης αεροπορικής δυνάμεως του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Τελευταίος έφτασε, μαζί με τον Ελληνα πρέσβη από την Κωνσταντινούπολη Ιωάννη Καλλέργη, ο Τούρκος υπουργός Συγκοινωνιών Μ. Τσαούσογλου, με εντολή, εκπροσωπώντας την τουρκική κυβέρνηση, να υψώσει την ελληνική σημαία στον ιστό της και να ζητήσει υποκλινόμενος μπροστά της συγγνώμη για τις δηώσεις και τις καταστροφές πάσης φύσεως ελληνικών δημόσιων και ιδιωτικών περιουσιών.
Ηταν ασφαλώς μια στιγμή μοναδική: σαλπιγκτές προετοίμασαν την ατμόσφαιρα, στρατιωτικά αγήματα απέδωσαν τιμές και ακούστηκε ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας. Ακολούθησε η μιας σελίδας ομιλία του Τούρκου υπουργού που τελείωνε με αναφορά στον Κεμάλ και τον Βενιζέλο. Αλλά και την ελληνοτουρκική φιλία που τόσο βάναυσα δοκιμάστηκε.
Τρεις δεκαετίες αργότερα, τη δεκαετία του ’80, στη διάρκεια μιας νέας κρίσης με το «Σισμίκ», στο editorial της «Χουριέτ» ο διευθυντής Ερτουγκρούλ Ουζγκούκ δεν έκρυβε τις ανησυχίες του για την ασφάλεια της ζωής του και την επιθυμία του να ζήσει κάποτε στην Ελλάδα εάν αναγκασθεί να εγκαταλείψει την Τουρκία. Ο Μουράτ Μπέλκε, αρθρογράφος της «Ραντικάλ», την ίδια εβδομάδα έγραφε πως «η Ελλάδα κάνει καλό στην Τουρκία που βρίσκεται σε μόνιμη φρενίτιδα», αυτοσαρκαζόμενος πως «έχουμε ανάγκη αυτή τη φαγωμάρα, είμαστε υπέροχοι εχθροί, η αντιπαλότητα μας ενώνει αιώνες τώρα, γιατί να την καταστρέψουμε με φιλίες;», και τον απόφοιτο του Χάρβαρντ, ισλαμιστή Φεχμί Κορού, να γράφει στη «Γενί Σαφάκ» ότι το πρόβλημα της Τουρκίας είναι οι πολιτικοί της που νιώθουν την ανάγκη να δημιουργούν εχθρούς για να ξοδεύουν χρήματα στον στρατό.
Αν όλα αυτά ανήκουν στην Ιστορία, ποιος μπορεί ν’ αρνηθεί ότι η τελευταία δεν έχει τους δικούς της κανόνες;
* Η κ. Τομαή είναι πρέσβειρα, συγγραφέας εκδόσεων ΥΠΕΞ.
Πηγή Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου