Μηχανισμός Ταχείας Αντίδρασης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε καταστάσεις κρίσεων

 

Το Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθετεί ομόφωνα το ψήφισμα 2347 (2017), καταδικάζοντας την παράνομη καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στo πλαίσιo των ένοπλων συγκρούσεων, ιδίως από τρομοκρατικές ομάδες.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ: Όλα είναι στην τραπεζα διαπραγματεύσεων της UNESCO με ΗΠΑ- ΝΑΤΟ - ΟΑΣΕ και Ε.Ε.

Πτυχές της διαβούλευσης στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της UNESCO

Οι ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια της πρώτης διαβούλευσης (σημ. 9), επισήμαναν ότι η τοποθέτηση περιοχών σε λίστα «no-strike» είναι ευθύνη του στρατού που τη χρησιμοποιεί, υποστηρίζοντας ότι η ορθότητα της στρατιωτικής δράσης δεν καθορίζεται από την UNESCO, αλλά βασίζεται στις νομικές υποχρεώσεις των αντιπάλων. Επανέλαβαν τα παραπάνω κατά τη διάρκεια της δεύτερης διαβούλευσης (σημ. 10), διευκρινίζοντας ότι οι λίστες «no-strike» είναι εργαλεία που χρησιμοποιεί ο στρατός για να εφαρμόσει πολιτική και να επιβάλει νομικούς περιορισμούς στις στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Ο Hallet, διερευνώντας τρόπους με τους οποίους μπορεί το ΝΑΤΟ να ενσωματώσει στις επιχειρήσεις του την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, υποστηρίζει ότι η ίδια η διαδικασία στόχευσης ευνοεί αυτή την ενσωμάτωση, κυρίως γιατί είναι ανοιχτή στις εισροές από επιστημονικά πεδία που προσφέρουν μέσα επίτευξης των επιθυμητών αποτελεσμάτων και αποφυγής των ανεπιθύμητων (σημ. 17). Ως εκ τούτου, η εμπειρογνωμοσύνη του RRM και οι σχετικές «non strike» λίστες θα μπορούσαν να διευρύνουν τα μέσα που έχει στη διάθεσή του ο στρατός.

Συνοψίζοντας, η δράση του RRM μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να απομακρύνεται από την έως τώρα συνήθη πρακτική της UNESCO. Μένει να δούμε σε ποιο σχήμα και υπό ποια οργανωτική διαχείριση θα κινητοποιείται στις χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις ή φυσικές καταστροφές. Η UNESCO θα αντλεί πλέον από τα υπό διαμόρφωση μητρώα των κρατών, πράγμα που θα αναδείξει τα ειδικά εθνικά και περιφερειακά συμφέροντα αλλά και τα όριά της ως διακυβερνητικής οργάνωσης. Τέλος, η υπαναχώρηση από τη συμμετοχή σε αποστολές του ΝΑΤΟ, της ΕΕ, του ΟΑΣΑ χρειάζεται ξεχωριστή προσοχή, καθώς καθένας από αυτούς τους οργανισμούς επανεξετάζει το ρόλο του πολιτισμού στην εξωτερική πολιτική (σημ. 80) και τις διεθνείς αποστολές (σημ. 81) του.

80. Βλ. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Κοινή Ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο. Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις», JOIN(2016) 29 final, διαθέσιμο στο http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/HTML/?uri=CELEX:52016JC0029&from=en. Ειδικά στον 3ο άξονα πολιτιστικής συνεργασίας, στο 3.3 «προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς» προβλέπεται ότι η Επιτροπή θα συμβάλει στις διεθνείς προσπάθειες των οποίων ηγείται η UNESCO, να δημιουργηθεί Μηχανισμός Ταχείας Αντίδρασης για την προστασία χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς.

81. «Best Practices for Cultural Property Protection in NATO-led Missions workshop started today», 16 Ιουνίου 2015, Peace Support Operations Training Centre | Ministry of Defense of Bosnia and Herzegovina, πρόσβαση 9 Απριλίου 2017, http://mod.gov.ba/OS_BIH/struktura/Komanda_za_podrsku/KOiD/PSOTC/news/?id=41486

Διαβάστε περισσότερα στον παρακάτω σύνδεσμο:www.archaiologia.gr