Κύριε Πρωθυπουργέ,
Κύριοι Βουλευτές,
Κυρία υπουργέ Πολιτισμου
Και Κύριε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου (που παρακαλείστε να ελέγξετε την διεκδίκηση των κατωτέρω συμπεριλαμβανόμενων των όλων των Γερμανικών Επανορθώσεων, 4ο συνημμένο).
Ιδίως κυρία υπουργέ Πολιτισμού,
Ενώ οι απαιτήσεις για τις Γερμανικές επανορθώσεις του ΙΙ Παγκοσμίου Πολέμου, που αφορούν, το κατοχικό δάνειο, την καταστροφή της οικονομίας και τις βάρβαρες γενοκτονίες και καταστροφές των Γερμανών στην Ελλάδα, είναι σαφείς και καταγεγραμμένες και πρόσφατα σας έχουν γίνει γνωστές με το 3ο συνημμένο. Χωρίς όμως να διεκδικούνται και χωρίς να παραπέμπεται στην Ελληνική δικαιοσύνη κανένας υπεύθυνος πολιτικός για την τερατώδη αυτήν εις βάρος του Ελληνισμού ηθελημένη ή όχι αμέλεια
Δυστυχώς σκότος φαίνεται ότι καλύπτει εσκεμμένα ίσως από το 1946 (δείτε κατωτέρω) την ληστεία από τους ληστές, Γερμανούς κυρίως (αλλά και τους Ιταλούς και Βουλγάρους) των αρχαιολογικών και άλλων θησαυρών μας κατά τη διάρκεια ου ΙΙ Παγκοσμίου Πολέμου
Κυρία υπουργέ πολιτισμού.
Κύριον ίσως έργον σας (πέραν της διεκδίκησης των γλυπτών του Παρθενώνα) θα έπρεπε να είναι η επαναφορά των ληστεφθέντων αυτών αρχαιολογικών μας θησαυρών από τους γερμανούς κατακτητές της πατρίδας μας, κατά την πρώτη Γερμανική Κατοχή. Και προφανώς θα έπρεπε ήδη να είχατε επισημάνει που βρίσκονται και να προβαίνατε σε κάθε απαιτούμενη ενέργεια για την επιστροφή τους.
Ερωτάσθε λοιπόν κυρία υπουργέ, εάν κάποια υπηρεσία σας ασχολείται με το θέμα αυτό που χρονίζει από το 1946 (δείτε κατωτέρω). Και επειδή πιθανόν δεν έχετε ασχοληθεί με το σοβαρό αυτό Εθνικό Θέμα της πολιτιστικής μας Εθνικής (ρατσιστική προφανώς για σας έκφραση) κληρονομιάς, θέτω υπόψην σας τα κατωτέρω
Και ελπίζω ως έχετε, όχι μόνον ηθικό καθήκον, να οργανώσετε υπηρεσιακά και άνευ φόβου των «θεσμών»
Την έρευνα, την ανεύρεση τους και την επιστροφή τους
Για να σας διευκολύνω θέτω υπόψην σας τα κατωτέρω.
Α. Το βιβλίο του 1945 καταγραφής των κλαπέντων αυτών Αρχαιολογικών μας θησαυρών από τους Γερμανούς (και όχι τους εξωγήινους κατά τον Γερμανό πρόεδρο, ΝΑΖΙ), της τότε Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Εθνικής (τότε το έλεγαν Εθνικής) Παιδείας και Θρησκευμάτων, Με τίτλο «ΖΗΜΙΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΔΑΝΕΙΟ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΑΙ ΚΑΤΟΧΗΣ. ΒΙΒΛΙΟ ΣΩΤ. ΓΚΟΤΖΑΜΑΝΗ 1954
Β. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΕΚΑΚΗ (2Ο συνημμένο) με τίτλο «ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΙΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙ ΚΑΤΟΧΗΣ». Δείτε τις κατωτέρω λεπτομέρειες
Γ. ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΙΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (Διαπανεπιστημιακή, ΕΚΠΑ και Πανεπιστημίου Πελλοπονήσου Διπλωμαστική Εργασία)
Στο τέλος επίσης μπορείτε να δείτε:
- ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΜΠΟΛΕΜΩΝ ΣΥΡΡΑΞΕΩΝ
- Οι διεθνείς συμβάσεις που διέπουν την προστασία των πολιτιστικών αγαθών μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είναι οι ακόλουθες:
- Η Σύμβαση των Παρισίων
- Η σύμβαση της 16ης Νοεμβρίου 1972 της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που υπεγράφη στο Παρίσι - Ν. 1126/3 -10.2.1981 (Α32)
- Σύμβαση UNIDROIT για τα κλαπέντα και παρανόμως εξαχθέντα πολιτιστικά αγαθά (Ρώμη 24.6.1995) Ν. 3348/23.6.200586.
- Επίσημα στοιχεία UNESCO: www.UNESCO.org
- ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΗΘΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΛΟΠΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΜΠΟΛΕΜΩΝ ΣΥΡΡΑΞΕΩΝ
- Τεκμήρια από το αρχείο του Vollgraff (γαλλικό πρωτότυπο και μετάφραση)
Δρ. Ευριπίδης μπίλληςΑ. Το βιβλίο του 1945 καταγραφής των κλαπέντων αυτών Αρχαιολογικών μας θησαυρών από τους Γερμανούς (και όχι τους εξωγήϊνους κατά τον Γερμανό πρόεδρο ΝΑΖΙ), της τότε Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Εθνικής (τότε το έλεγαν Εθνικής) Παιδείας και Θρησκευμάτων, Με τίτλο «ΖΗΜΙΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ
Β. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΕΚΑΚΗ (τρίτο συνημμένο) με τίτλο «ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΙΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΠΙ ΚΑΤΟΧΗΣ». Δείτε τις κατωτέρω λεπτομέρειες ληστείας των αρχαιολογικών μας θησαυρών
Της Στερεάς Ελλάδος
.(Αθήνα, Βούλα, Βάρη, Βραυρώνα, Κορωπί, Κερατέα, Λιόπεσι, Σούνιο, Καισαριανή, Μαραθώνας, Αίγινα, Ελευσίνα, Μέγαρα, Πειραιάς, Σκαραμαγκάς, Σαλαμίνα, Αγρίνιο, Αντίρριο, Αλίαρτος, Ελικώνας, Δελφοί, Ερέτρια, Άγραφα, Ι.Μ. Προυσού, Ι.Μ. Καταφυγίου Κορυσχάδων, Μεγάλο Χωριό, Θέρμος, Λεύκα- Ι.Μ. Αγ. Μελετίου, Θήβα, Καδμείο, Άνω Αγόριανη, Λειβαδιά, Ευπάλιο, Γαλαξείδι, Άγ. Θεόδωροι, Κωπαΐδα, Θίσβη-Ι.Μ. Αγ. Σεραφείμ, Οινόφυτα, Ορχομενός, Στείρι-Ι.Μ. Οσίου Λουκά, Στράτος, Σχηματάρι, Τανάγρα, Τιθορέα, Χαιρώνεια, Άβες, Λυτόσελο, Υπάτη, Ρεκά, Άμφισσα, Βουνιχώρα, Σεγδίτσα, Αγ. Ευθυμία, Χαλκίδα)…
Της Πελοποννήσου
· (Άργος, Μαραθιά, Λεβίδι, Βλαχέρνα, Καμενίτσα, Παναγίτσα, Ασίνη, Καλάβρυτα, Πετσακοί, Πάος, Σκεπαστό, Ι.Μ. Αγ. Λαύρας, Ι.Μ. Μεγ. Σπηλαίου, Κερπινή, Ρωγοί. Αυλές, Αγ. Κυριακή, Σούβαρδο, Βραχνί, Αίγιο, Κλειτορία, Πτέρη, Παγκράτι, Δάρα, Καλέντζι, Λυκουρία, Άγ. Νικόλαος Μαζέικων, Στρέζοβα, Χόβολη, Κόρινθος, Ισθμός, Κλημέντι, Πύργος, Κουφόβουνο, Βρέσθενα, Πάρνωνας, Σπάρτη-Ι.Μ. Αγ. Τεσσαράκοντα, Κουλεντιανός Πύργος Νεαπόλεως, Λεοντάρι, Καλαμάτα-Ι.Μ. Βελανιδιάς, Κορώνη, Μεθώνη, Ιθώμη, Βασιλικό, Πεταλίδι, Ελαιοχώρι-Ι.Μ. Δίμιοβας, νησίδιο Πύλος - ή Φανάρι ή Τσιχλήμπαμπα - Κορυφάσιο, Αετός, Μυκήναι, Ολυμπία, Πάτρα, Ρίο, Τρεχλό, Λάπατα, Μάνεσι, Σέλλα, Τεγέα, Τίρυνθα)…
Της Θεσσαλίας
· (Ι.Μ. Κορώνης, Μορφοβούνι, οροπέδιο Νεβρόπολης, Ελασσόνα, Πύθιο, Λειβάδι, Τσαρίτσανη, Κρανέα, Σπαρμός Λάρισα, Τέμπη, Βόλος, Δημητριάδα, Νέα Αγχίαλος, Βελεστίνο, Πορταριά, Μηλιές, Σκιάθος, Μετέωρα, Καλαμπάκα, Ι.Μ. Δούσικου, Χασιά-Συκιά, Ι.Μ. Κοιμήσεως Θεοτόκου Γκούρας, Ι.Μ. Θεοτόκου Οιχαλίας Νεοχωρίου, Τρίκκαλα, Καστανιά, Χρυσομηλιά)…
Της Ηπείρου
· (Αμβρακία-Άρτα, Βουλγαρέλι, Ι.Μ. Παναγιάς Βελλάς, Νικόπολη, Ι.Μ. Μολυβδοσκέπαστου Πωγωνίου)…
Της Μακεδονίας-Θράκης
· (Άγ. Όρος, Παλατίτσα-Βεργίνα, Βέρροια, Γρεβενά, Καστρί Αλατόπετρας, Περιβόλι, Έδεσσα, Θεσσαλονίκη, Νέο Κατιρλί, Καβάλα, Καστοριά, Μεγ. Λιβάδια Πάικου, Σκρα, Σέρβια, Καταφύγι, Πύργοι Εορδαίας, Πεντάλοφο, Βυθός, Αηδόνια Λούβρη, Αυγερινός, Δραγασιά, Επταχώρι, Κρεμίνι, Κυδωνιές, Μόρφη, Μποχωρίνι, Ομαλή, Ροδοχώρι, Δαμασκηνιά, Πλακίδα, Λιτόχωρο-Ι.Μ. Αγ. Διονυσίου, Ελατοχώρι, Άνω Μηλιά, Νάουσα, Παλαιά Κερδύλια, Δροσοπηγή, Ποτίδαια, Κίρκη, Σαμοθράκη, Κομοτηνή)…
Των νησιών του Αιγαίου-Κυκλάδων
· (Λέσβος, Δρακόπια Πολυχνίτου, Σάμο, Ηραίον, Βαθύ, Τηγάνι, Χώρα Άνδρου, Φυλακωπή Μήλου, Μύκονος, Κάστρο Νάξου)…
Των νησιών του Ιονίου
· (Διαπόντια-Οθωνοί, Ζάκυνθος, Κάλαμος, Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Κύθηρα, Λευκάδα, Μεγανήσι)…
Και φυσικά της Κρήτης
· (Κνωσός, Φαιστός, Γόρτυνα, Πύθιο, Λεβήν, Αμνισός, Χάνι Νιρού, Καστέλλι, Αγ. Τριάς, Χανιά, Χαλέπα. Ι.Μ. Γουβερνέτου, Αμάρι, Σπάθα-αρχαίο Δικτύνναιον, Άπτερα, Αποδούλου, Τίτυρος, Απεσωκάρι, Κολόννα, Ηράκλειο, Μάλια, Σκλαβόκαμπος, Ελαφονήσι, Γαύδος, Ανώγεια, Μάλεμε, Παλαιόχωρα, χερσόνησος Ροδωπού, Άνω Μέρος, Αλικιανός, Βάθη, Γερακάρι, Λιβαδάς, Μονή, Σκινές, Φουρνές, Τεμένια, Αγ. Νικόλαος Ηρακλείου και Λασιθίου, Καστρί Λασιθίου, Ι.Μ. Γωνιάς, Κάντανος)…
Των Δωδεκανήσων
(η έκθεση του 1946 δεν περιλαμβάνει τα Δωδεκάνησα, αλλά στο βιβλίο γίνονται αναφορές για τις καταστροφές στην Μεγίστη-Καστελλόριζο, τους Λειψούς, το Κάστρο Λέρου)…
Ενώ υπάρχουν ειδικές αναφορές για τις καταστροφές
· Στον λόφο Ζάγανι, το Δίστομο, τα Καλάβρυτα, τους Ρωγούς, την Γέφυρα της Παππαδιάς, την περίπτωση Ουρσίνι στην Τρίπολη, την σύγχρονη πέριπτωση τρομοκρατίας στο χωριό Πηγή από Γερμανό πρώην ναζί, την χαμερπή συμπεριφορά των καλόγερων του Αγ. Όρους, το οχυρό Ρούπελ, τα Άνω Πορόια, και τον λοχία Δημήτρη Ίτσιο, το Οχυρό της Νυμφαίας, την άγνωστη περίπτωση κοινής πλαστογραφίας χαρτονομισμάτων στην Λέσβο, την σύγχρονη περίπτωση της Σχοινούσας, την περίπτωστη της ιταλικής μεραρχίας Άκουι, την κλοπή σπόρων σπάνιων φυτών από την Γραμπούσα και την Γαύδο, την σύγχρονη περίπτωση της Κύπρου…
Το βιβλίο περιέχει και ειδικά ένθετα κεφάλαια, όπως
· «Γερμανικό μουσείο θα επιστρέψει αρχαίους ελληνικούς θησαυρούς από παράνομη ανασκαφή νεολιθικού οικισμού στην Θεσσαλία, η οποία διεξήχθη επί γερμανικής Κατοχής και από Γερμανούς»… ......
· «Οι διαχρονικές κλοπές και λεηλασίες της Ακροπόλεως Αθηνών».
· «Γερμανοί, ο μεγαλύτερος χρεωφειλέτης του 20ού αι.»,
· «Άγαλμα του Ηρακλή ύψους 18 μ. στην Γερμανία»,
· «Γερμανοί, οι μπαταχτσήδες της Ευρώπης. Χρωστάνε και δεν πληρώνουν, ενώ θησαυρίζουν από τις ελληνικές αρχαιότητες που έχουν στα μουσεία τους»,
Και φυσικά στο βιβλίο περιέχεται η επίσημη έκθεση για τους Γερμανούς του υπ. Θρησκευμάτων και Εθν. Παιδείας με τίτλο
· «Ζημίαι των αρχαιοτήτων εκ του Πολέμου και των στρατών Κατοχής», του 1946.
Το βιβλίο κλείνει με περισσότερες από 20 σελίδες βιβλιογραφία!
· Συνολικά αναφέρονται στο βιβλίο περίσσότερα από 800 βιβλία για την Κατοχή!
· Περιλαμβάνει και κάποια ΦΕΚ που εξέδωσαν οι διορισμένες κυβερνήσεις, που σε κάνουν έξω φρενών,
· Και ένα νομικό παράρτημα (με τίτλο «Η έννομη προστασία των πολιτιστικών αγαθών - Διεθνείς συμβάσεις και Ελληνικό Δίκαιο»), που αποδεικνύει το απαράγραπτο της κλοπής των Γερμανών και την νόμιμη δυνατότητα διεκδικήσεως αποζημιώσεως από την Ελλάδα, μαζί με σχετική νομική βιβλιογραφία…ΔΕΙΤΕ την σχετική ομιλία του Γ. Λεκάκη στην Παραμυθιά, ΕΔΩ.
Γ. ΑΡΧΑΙΟΚΑΠΗΛΙΕΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ (πρωτο και δεύτερεο συνημμένα)
Διαπανεπιστημιακή (ΕΚΠΑ και Πανεπιστημίου Πελλοπονησου) διπλωματική μελέτη με τίτλο «Οι κλοπές αρχαιολογικών θησαυρών και οι καταστροφές αρχαίων μνημείων στην Πελοπόννησο κατά τη διάρκεια της Ιταλικής / Γερμανικής Κατοχής. Οι σύγχρονες ηθικές τους προεκτάσεις στο πλαίσιο της Προστασίας της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε περιπτώσεις εμπολέμων συρράξεων»
Κατωτέρω αναλυτικά οι ληστείες κατά περιοχή της Πελλοπνήσσου.
Πελοπόννησος
Με την κατάληψη της Ελλάδας το 1941, οι Γερμανοί παραχώρησαν στους Βούλγαρους την κυριαρχία στην Ανατολική Μακεδονία, εκτός του εντελώς προς Ανατολάς τμήματος. Στους Ιταλούς δόθηκε η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος, η Αττική, τα νησιά και το ανατολικό μέρος της Κρήτης. Οι Γερμανοί κράτησαν στην κατοχή τους τη Δυτική Μακεδονία (Στρατιωτικός Διοικητής Θεσσαλονίκης - Αιγαίου), το μεγαλύτερο μέρος της Κρήτης, την Εύβοια, το τμήμα Μείζονος Αθήνας της Αττικής και των νησιών της (Στρατιωτικός Διοικητής Νοτίου Ελλάδος)14.
Στις 8 Αυγούστου του 1941 ο Πληρεξούσιος της Ιταλίας στην Ελλάδα ανακοίνωσε ότι ιδρύθηκε στην Αθήνα «Ειδική Υπηρεσία έχουσα και αποστολήν τον χειρισμόν των υποθέσεων των σχετικών με την προστασία των έργων τέχνης εν ταις υπό των Ιταλικών Στρατευμάτων Κατοχής κατεχομέναις ζώναις». Διευθυντής της ορίστηκε ο Διευθυντής της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής, Luciano Laurenzi (1902-1966), ο οποίος δεν είχε στρατιωτική ιδιότητα15.
Τα προβλήματα με τους Ιταλούς δεν οφείλονταν στους αρχαιολόγους, αλλά στα στρατεύματά τους, στα πολεμικά έργα που έκαναν και στους αξιωματικούς τους.
Με την έκρηξη του πολέμου οι Ιταλοί υπήκοοι περιορίστηκαν και μαζί και οι Ιταλοί αρχαιολόγοι που βρίσκονταν στην Ελλάδα, οι οποίοι και απελάθηκαν. Το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο συνέχισε τις εργασίες του, όπως και κατά την εποχή της ειρήνης. Διευθυντής του ήταν ο Nalther Wrede (1893-1990), εξαίρετος αρχαιολόγος αλλά και ακραιφνής ναζί. Μοναδική του μέριμνα ήταν η εξυπηρέτηση των σκοπών του ναζιστικού κόμματος.
Θα ξεκινήσουμε πρώτα παρουσιάζοντας αναλυτικά τις περιπτώσεις κλοπών αρχαιοτήτων σε πολλές περιοχές στην Αρκαδία, και στην συνέχεια θα αναφερθούμε με τη σειρά σε περιοχές των υπολοίπων νομών της Πελοποννήσου, από τις οποίες έκλεψαν, λεηλάτησαν και κατέστρεψαν αρχαιότητες. 19
Στην Αρκαδία, οι περιοχές που υπέστησαν την μανία των αρχαιοκαπήλων κατακτητών ήταν: το Λύκαιον Όρος και η Λυκόσουρα, το Μανθούριο Πεδίο, το Παρθένιο Όρος, η Τεγέα, ο Ναός της Αλέας Αθηνάς και το Μουσείο της Τεγέας, το Αρχαίο Παλλάντιο και η πολίχνη της Γαρέας. Τα αρχαιολογικά αυτά πεδία είναι ιδιαιτέρου πολιτισμικού αρχαιολογικού πλούτου.
Οι μέθοδοι τις οποίες χρησιμοποιούσαν για να αφαιρέσουν και να κλέψουν τα αρχαία ήταν εκβραχισμοί με εμπρηστική θειούχο σκόνη, χημικό οξύ σαρίν, το οποίο είναι πάρα πολύ εύφλεκτο και τοξικό και περιέχει μέσα υδροαμμωνιούχο πυρίτιο, που κόβει το υλικό του αρχαιολογικού πεδίου, κάνοντάς το πιο εύκολα αφαιρετέο - κλεπτέο. Συσχετίζεται με το λείο του εδάφους, γι' αυτό και χρησιμοποιείται σε αυτές τις περιοχές.
Θα αρχίσουμε την αναλυτική παρουσίαση των αρχαιολογικών χώρων της Αρκαδίας, που υπέστησαν ζημιές κάθε είδους. 20
Κεφάλαιο 1. Αρκαδία
1.1. Λύκαιο Όρος – Λυκόσουρα
· Στο Λύκαιον όρος Ιταλοί και Γερμανοί στρατιώτες προέβησαν σε κλοπές αρχαιοτήτων ύστερα από πολύωρη περιπλάνηση στον αρχαιολογικό του χώρο. Οι Ιταλοί προέβησαν σε κλοπές πολύτιμων αρχαιολογικών θησαυρών στη Λυκόσουρα.
· Τετρακόσιοι Ιταλοί στρατιώτες, αφού γευμάτισαν στη Λυκόσουρα πάνω σε αρχαιότητες, στο τέλος χάριν παιδιάς έριξαν τρεις όρθιους κίονες του Ναού της Δέσποινας και τέσσερις μαρμάρινες πλάκες.
· Κατόπιν ούρησαν πάνω στα αρχαία μνημεία, βεβηλώνοντας τα με αυτόν τον τρόπο, έσπασαν πλάκες και δόμους,
· Ενώ στη συνέχεια αφαίρεσαν τους τέσσερις αετούς από τον λόφο του Διός με την αδαμάντινη ανάγλυφη επιφάνεια, που χρησίμευε για την ενεργοποίηση της αντλίας εξόδου του ύδατος προς το πεδίο, το οποίο πότιζε με καθαρό νερό.
· Οι αετοί μεταφέρθηκαν στο Μουσείο του Τορίνο της Ιταλίας.
· Στη συνέχεια, οι Γερμανοί αφαίρεσαν με μοχλούς τους σωλήνες ύδρευσης – τροφοδοσίας του Ναού, για να κοσμήσουν τα σπίτια τους στη Γερμανία.
· Ζημιές στο Μουσείο της Λυκόσουρας δεν έγιναν, διότι ο φύλακας, για να αποφύγει το άνοιγμά του, κράτησε τα κλειδιά της εισόδου και δεν εμφανίστηκε καθόλου στον χώρο στον οποίο βρίσκονταν οι κλέφτες.
· Στις 28 Αυγούστου του 1942 γνωστοποιήθηκε ότι ο φύλακας αρχαιοτήτων Λυκόσουρας – Λυκαίου όρους, Γ. Δρακόπουλος σε αναφορά του δηλώνει ότι κρατείται στο κατάστημα φυλακών Τριπόλεως, συγκρατούμενος μετά του ιδιώτη Χρήστου Μαγκλάρα, για την αναφορά του περί ζημιών από Ιταλούς στρατιώτες, οι οποίες προξενήθηκαν στον Ναό της Δέσποινας. Στις προκληθείσες ζημιές έκανε αναφορά ο εφορεύων Χρήστος Πέτρου με το υπ’ αριθμόν 4320 – 13 Απριλίου 1942 έγγραφό του.
· Ο φύλακας αρχαιοτήτων ζήτησε να αποσταλεί φωτογραφία του αρχαιολογικού χώρου, διότι δεν υπήρχαν φωτογραφίες στην Εφορεία Ναυπλίου, ούτε ήταν εύκολο, όπως ανέφερε, να προβεί σε κάποια άλλη ενέργεια, αφού μάλιστα δεν ήταν γνωστή η πραγματική αιτία φυλακίσεως του Δρακόπουλου, γι’ αυτό και θεώρησε φρονιμότερο να αναφέρει σε αυτούς το πράγμα (εννοεί το γεγονός της κλοπής).
· Στη συνέχεια αναφέρει ότι προκύπτει μόνο το ζήτημα της φυλάξεως της εν Λυκοσούρα αρχαιολογικής περιοχής, γύρω από την οποία παρήγγειλε στον Δρακόπουλο, όπως αναθέσει προσωρινά αυτήν σε μέλος της οικογένειάς του.
· Με αφορμή τη σύλληψη – απομάκρυνση και φυλάκιση του φύλακα στις φυλακές Τριπόλεως, οι Ιταλοί προέβησαν σε λεηλασία του αρχαιολογικού χώρου του Ναού της Δεσποίνης, όπως προαναφέρθηκε.
· Η ενέργεια αυτή των κατακτητών γνωστοποιήθηκε με την αναφορά της 11ης Μαρτίου 1942, που έγινε από τον ΄Εφορο Αρχαιοτήτων της Θ΄ Αρχαιολογικής Περιφέρειας Ναυπλίου.
· Μετά τις βεβηλώσεις και τις κλοπές από τους Ιταλούς, Γερμανοί στρατιώτες μπήκαν στο ίδιο μέρος και προέβησαν σε καταστροφές και λεηλασίες δόμων,
· Κλέβοντας σφραγιδόλιθους μεγάλης αξίας από αχάτη, αγαλματίδια, χρυσούς στεφάνους και κράνη.
· Οι σφραγιδόλιθοι απεικόνιζαν τη λατρεία της Μεγάλης Μητέρας Θεάς Ρέας του επάνω και του κάτω κόσμου, τόσο με απλές όσο και με μυστηριακές τελετές επάνω από τάφο νεκρών και προς χάριν αυτών.
· Επίσης την απεικόνιζαν να λατρεύεται και ως Πότνια Θηρών.
· Έξι σφραγιδόλιθοι έφεραν κρητικά ιερογλυφικά.
· Όλα αυτά έχουν καταγραφεί στο Corpus που κατήρτισε ο Γεώργιος Λεκάκης, αρχαιολόγος – δημοσιογράφος, ο οποίος αναφέρει με λεπτομέρειες από πού προέρχονταν τα κλεμμένα αρχαία.
· Σύμφωνα με αυτόν, υπάρχουν Corpora που είναι γεμάτα σφραγιδόλιθους
· Και που όπως ομολογούν ωμά οι εκπρόσωποι των ξένων μουσείων στα οποία βρίσκονται, είναι προϊόντα λαθρανασκαφής ή παράνομης φυγάδευσης από την Ελλάδα ή λαθρεμπορίας και αρχαιοκαπηλίας, αφού οι κατέχοντες εκθέτες δεν γνωρίζουν και δεν αναφέρουν βασικά χαρακτηριστικά των ευρημάτων, όπως ο τόπος ευρέσεώς τους, άδεια εξόδου τους από τη χώρα κ.λπ.
· Μολονότι δεν αναφέρονται βασικά χαρακτηριστικά τους, υπάρχει ωστόσο η λύση.
· Πολλές και αμέτρητες είναι οι αναφορές και οι αποδείξεις γι’ αυτό. Βρίσκονται σε πολλά ευρωπαϊκά μουσεία και υπάρχουν στοιχεία ότι εισήχθησαν σε αυτά κατά την περίοδο της γερμανικής Κατοχής.
· Πρόκειται για αντικείμενα που διοχέτευσαν οι Γερμανοί σε άλλα μουσεία του εξωγερμανικού χώρου, όπως το Παρίσι, τη Στοκχόλμη και αλλού.
· Εδώ θα αναφέρουμε ορισμένα από αυτά, τα οποία προέρχονται από τον χώρο της Πελοποννήσου και μάλιστα από την Αρκαδία και την Κορινθία, τα οποία υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό.
· Στο Παρίσι εκτίθεται επισήμως «Συλλογή Μεταλλίων», ανάμεσα στα οποία και ένας αρχαίος ελληνικός σφραγιδόλιθος και μάλιστα ενεπίγραφος.
· Παρότι δε αναγράφεται μόνο γενικά ότι προέρχεται από κάποια περιοχή της Ελλάδας, από τα χαρακτηριστικά του μπορεί να καταλάβει κανείς ότι είναι από την Πελοπόννησο και μάλιστα από το Λύκαιον Όρος της Αρκαδίας.
· Πρόκειται για την απεικόνιση της Μεγάλης Μητέρας Θεάς Ρέας του Επάνω και Κάτω Κόσμου, που συνδέεται τόσο με απλές όσο και με μυστηριακές τελετές.
· Ο αρχαιολόγος Α.Θ. Βασιλάκης διάβασε στα χαράγματα δεξιά το ιερογλυφικό ru (= Ρέα Μεγάλη Μητέρα, Προστάτης των τοκετών) και αριστερά το ιερογλυφικό ma (= Μεγάλη Μητέρα του Επάνω και Κάτω Κόσμου, λατρευόμενη με απλές τελετές λατρείας. Δεξιά του αναγνωρίζεται και το ιερογλυφικό me (= μυστηριακές τελετές).
· Άρα είναι ένα ακόμη προϊόν αρχαιοκαπηλίας.
· Εικονίζει τη Θεά Μαία ως Μεγάλη Μητέρα του Επάνω και του Κάτω Κόσμου. Η θεότητα αυτή προέρχεται από την Αρκαδία. Όντως αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η γραμμή Αρκαδίας – Κρήτης ήταν ανοιχτή λόγω της υπάρξεως πολλών αρκαδικών αποικιών σε αυτήν, όπως η Κυδωνία, η Γόρτυς, η Αρκαδία και η Φαιστός.
· Στην Αρκαδία υπήρχε η Κρητέα Γη και επομένως η Κρητέα Γη και οι Κρητικές πόλεις είχαν άμεση επαφή.
· Αμφότεροι οι τόποι διεκδικούσαν τον τόπο γεννήσεως του Διός. Η σφραγίδα είναι από κορναλίτη και διαβάζεται από τα δεξιά προς τα αριστερά.
· Όλα τα παραπάνω τεκμηριώνονται από τα Αρκαδικά του Παυσανία, όπου γίνεται λόγος για τους Κουρήτες, που ήταν δαιμονικές υπάρξεις της βλάστησης ή ευφορίας, ακόλουθοι του «μεγίστου Κούρου», Κρητικού θεού που ταυτίστηκε εκεί με τον Δία-βρέφος. Οι Κορύβαντες, επίσης δαίμονες της βλάστησης, ήταν ακόλουθοι της φρυγικής Μεγάλης Μητέρας Ρέας ή Κυβέλης. Η Μεγάλη Μητέρα είχε ξεχωριστή θέση στο ιερό της Δέσποινας και δικό της βωμό μπροστά στον ναό. Υπήρχε απόρρητη διδασκαλία για τους ακολούθους της Κορύβαντες, την οποία δεν κοινολογεί ο Παυσανίας για λόγους θρησκευτικής ευλάβειας.
1.2. Τεγέα
· Στην Τεγέα, ο Ναός της Αλέας Αθηνάς δεν είχε προσβληθεί, ούτε το αρχαίο θέατρο στην Παλαιά Επισκοπή ούτε βέβαια και ο βυζαντινός Ναός της Παναγίας, που είναι κτισμένος πάνω στο αρχαίο θέατρο.
· Το μουσείο υπέστη κλοπή των αρχαιοτήτων του, ύστερα από τους δύο διαδοχικούς στρατωνισμούς Ιταλών - Γερμανών.
· Οι δεύτεροι προκάλεσαν το 1943 δολιοφθορές και κλοπές. Από τις προθήκες του μουσείου κλάπηκαν αγαλματίδια και ειδώλια.
· Ευτυχώς τα υπόλοιπα εκθέματα τα έκρυψαν οι Έλληνες αρχαιολόγοι σε συνεργασία με τους αρχαιοφύλακες με επιμέλεια μέσα στο έδαφος, κάτω από το πάτωμα του μουσείου.
· Ωστόσο οι Γερμανοί πρόλαβαν και έκλεψαν μεγάλο μέρος των εκθεμάτων του μουσείου, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται και οι θησαυροί του Τεύθραντα και του Αλέου, καθώς και τον βωμό 23 μέτρων από τον ναό της Αλέας Αθηνάς, για να κοσμήσουν σπίτια της Γερμανίας.
· Συγκεκριμένα ο βωμός κοσμεί το Μουσείο του Pfahlvaurten.
· Η αφαίρεση - κλοπή του βωμού του ναού της Αλέας Αθηνάς έγινε με βόμβες napalm και με ηλεκτροφόρο καλώδιο, το οποίο προκάλεσε μεγάλη έκρηξη.
· Αφού τον αφαίρεσαν από τη θέση του, τον φόρτωσαν σε κιλίβαντα και τον μετέφεραν στη Γερμανία.
· Στη συνέχεια έκλεψαν την αντλία και το κουβούκλιο της πηγής της Αύγης, με την βοήθεια της οποίας το νερό της βροχής και του υπεδάφους χρησίμευε για το πότισμα του πεδίου της Τεγέας.
· Ο μηχανισμός μεταφέρθηκε στη Γερμανία, μαζί με το κουβούκλιό του και με τους τέσσερις κίονες, οι οποίοι κρατούσαν το αέτωμα που αναγνωριζόταν από τον χρυσό αετό με την αδαμάντινη ανάγλυφη επιφάνεια, έχουσα σχήματα που χρησίμευε για την ενεργοποίηση της αντλίας εξόδου του ύδατος προς το πεδίο της Τεγέας, που πότιζε το ίδιο με καθαρό νερό. Στη συνέχεια οι Γερμανοί αφαίρεσαν με μοχλούς σωλήνες ύδρευσης τροφοδοσίας του ναού για να κοσμήσουν τα σπίτια τους στη Γερμανία. Τέλος κλάπηκε και η μυκηναϊκή θεά της Αλέας Αθηνάς.
1.3. Στάδιο (Αρχαιολογικός Χώρος προϊστορικού οικισμού)
· Από τον γήλοφο του Αγίου Κωνσταντίνου, κοντά στον προϊστορικό οικισμό του χωριού (αρχαία πόλις Νύκλι), Γερμανοί στρατιώτες, ύστερα από περιήγηση στον χώρο, έκλεψαν τον μηχανισμό αντιχαλαζικής και αντιπαγετωνικής μεθόδου από την πυραμίδα του γηλόφου, η οποία χρησίμευε για την αποτροπή του πάγου και της χάλαζας.
· Στη συνέχεια οι Γερμανοί στρατιώτες έκλεψαν με αφαίρεση λίθους και κολώνες από τον προϊστορικό οικισμό και τον θησαυρό του Ιπποθόα.
· Επίσης έκλεψαν αγαλματίδια και λιθάρια από τη θέση Λουτρό της Φυλακτρίδος (σημ. χωριό Άκρα), καθώς και αγάλματα της Θεάς Αφροδίτης και της Λαοδίκης, για να κοσμήσουν τα μουσεία Pfahlvauten και Βερολίνου, όπως τεκμηριώνουν τα γερμανικά αρχεία, αφαιρώντας επίσης δόμους και μεγάλους λίθους από το κοίλον του λουτρού.
1.4. Γαρέα (Πολίχνη Γαρέας)
· Κατά τη διάρκεια μιας γερμανικής επιχείρησης, το θέρος του 1943 σημειώθηκε κλοπή και καταστροφή στον Ναό της Πολίχνης της Γαρέας,
· Με λεία ειδώλια, δόμους, κτερίσματα και τέλος αγαλματίδια. Σύνεργα των Γερμανών ήταν κοπίδια, σφυριά και κιλίβαντες για τη μεταφορά.
· Έκλεψαν επίσης τον ρυθμιστή ύδατος με περιδίνηση, ο οποίος έβγαλε το νερό έξω για την άρδευση των χωραφιών της περιοχής.
· Οι Γερμανοί, παράλληλα με την κλοπή και την καταστροφή του χώρου, έστησαν πολυβολεία, παραπήγοντάς τα στο έδαφος και στη συνέχεια τα έκλεψαν.
· Για την ευκολότερη αφαίρεσή τους έβαζαν εμπρηστική σκόνη από υδροθειϊκό οξύ ή σαρίν, το οποίο άνοιγε με την έκρηξη εσοχές στο έδαφος για να μην είναι δύσκολη η αφαίρεση κάποιου λιθαριού και τέλος το έπαιρναν.
· Αφαίρεσαν, δόμους, λίθους και ανάγλυφες παραστάσεις από την πάνω μεριά του χώρου, αφού πρώτα τα κατέστρεψαν.
· Το φράγμα χρησίμευε στην αποτροπή των πλημμυρών του χειμώνα.
· Όσα έκλεψαν, τα χρησιμοποίησαν για να στολίσουν επαύλεις και μουσεία στη Γερμανία.
· Στην ίδια περιοχή της Τεγέας, στην αναφερόμενη από τον Παυσανία «Φράγμα», το θέρος του 1943 ιταλική φάλαγγα κατέστρεψε με πυρά μυδραλιοβόλου όπλου, τον πήλινο αγωγό ύδατος, ο οποίος κτίστηκε από τους αρχαίους Τεγεάτες για να συγκρατεί τα ύδατα του πεδίου, αποτρέποντας τις πλημμύρες τον χειμώνα.
1.5. Προφορικές μαρτυρίες για την Τεγέα
· Οι μαρτυρίες αυτές αφορούν αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής της Τεγέας και προέρχονται από κατοίκους της, που έζησαν τα γεγονότα εκείνων των πολύ δύσκολων χρόνων της Kατοχής και βρίσκονται σήμερα στη ζωή. Τολμώ να πω ότι αποτελούν ζωντανή ιστορία.
· Μαρτυρία του κ. Γεωργίου Πετρόπουλου, με καταγωγή από το χωριό Στρίγγου Τεγέας
Στον αρχαιολογικό χώρο της Τεγέας μπήκαν Ιταλοί στρατιώτες και έστησαν πολυβολεία στον αρχαιολογικό χώρο της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, στη θέση της Πανηγυρίστρας με σκοπό, ως είθιστο, την κλοπή και την λεηλασία. Στο βασικό σημείο της έρευνας αναφέρεται η χρήση του χώρου ως στρατώνας από τους Ιταλούς και στη συνέχεια από τους Γερμανούς στην ίδια περιοχή.
Στο Αντιόχειο Μέγαρο υπήρχαν στημένα πολυβολεία με σάκκους άμμου και σκηνές στις οποίες έμεναν οι Ιταλοί. Από την πλευρά του δρόμου υπήρχε παρατηρητήριο για να ελέγχει τον χώρο. Από τον χώρο οι Ιταλοί εκβράχισαν και έκλεψαν δόμους και αγωγούς στη δομική διάταξη της ακολουθίας της στοάς, η οποία επικοινωνούσε και ένωνε τον αρχαιολογικό χώρο της Επισκοπής με τον αρχαιολογικό χώρο της Αλέας Αθηνάς στο χωριό Αλέα. Αφαίρεσαν χρυσές και χάλκινες αντηρίδες από το περίβλημα της Πύλης, η οποία οδηγεί στον Ναό της Αλέας Αθηνάς και έχει ανταπόκριση με την Πανηγυρίστρα στον χώρο της Παλαιάς Επισκοπής, με την Παλαιοχριστιανική Βασιλική και τον Ναό της Παναγίας.
Άνοιξαν στοά και με την μέθοδο της κρυφής κλίμακας (ριφιφί), αφαίρεσαν θησαυρό με πολύτιμους λίθους, νομίσματα, περιδέραια και πόρπες καθώς και καθαρό χρυσάφι.
Η αφαίρεση των αρχαιολογικών υλικών έγινε με την μέθοδο των φλογοβόλων όπλων και του χημικού οξέος σαρίν (οργανικό οξύ), το οποίο δημιουργεί σάρωση των υλικών των δόμων. Έτσι αφαίρεσαν τα συστατικά στοιχεία των κτηρίων.
Στην περιοχή του Τουριστικού Περιπτέρου της Παλαιάς Επισκοπής, το οποίο λειτουργεί και σήμερα, υπήρχε όρυγμα με στημένα ιταλικά πολυβολεία και σάκους με άμμο. Αυτό αναφέρεται και στα αρχεία της Κατοχής, καθώς και στα γερμανικά και τα ιταλικά αρχεία. Σήμερα δεν υπάρχει όρυγμα, διότι ο χώρος έχει καλυφθεί με άμμο θαλάσσης που μεταφέρθηκε από την Κυνουρία.
Στην περιοχή αυτή έγιναν κλοπές αρχαιοτήτων και μέσω της υπόγειας στοάς, η οποία οδηγεί στον Ναό της Αλέας Αθηνάς στο ομώνυμο χωριό, μετέφεραν τα κλοπιμαία, οδηγώντας τα μέχρι το Κρήσιο με αυτοσχέδιες ράγες.
Οι άλλες αυτοσχέδιες ράγες περνούσαν από το ξενοδοχείο Τεγέα στο χωριό Αλέα και οδηγούσαν μέσω του σταθμού στο Ταίναρο (ακρωτήριο της Λακωνίας), από το οποίο φορτώνονταν για την Γερμανία σε καμιόνια για να εκτεθούν σε Μουσεία.
1.6. Ασέα
· Οι Γερμανοί έσκαψαν μια τάφρο με την πολεμική τους μηχανή στην κορυφή της Ακρόπολης για να επικοινωνούν μεταξύ τους, χρησιμοποιώντας πέτρες τις οποίες πήραν από τον αρχαίο τοίχο. Αυτά καταστράφηκαν από τους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους
1.7. Καρτερόλι (περιοχή μεταξύ Αρκαδίας-Μεσσηνίας)
Οι Ιταλοί έσκαψαν ορύγματα σε τάφους της Εποχής του Χαλκού στο ανατολικό μέρος του χωριού, καταστρέφοντας τους κορμούς των τάφων, οι οποίοι πρόσφατα σκάφτηκαν από τους χωρικούς25.
1.8. Μεγαλόπολη
Τα ερείπια της αρχαίας πόλης είναι άθικτα, αλλά τα αντικείμενα της συλλογής των αρχαιοτήτων που ήταν στεγασμένη στο Γυμνάσιο κλάπηκαν και διασκορπίστηκαν από τους Ιταλούς το 1941. Σε σχέση με την κλοπή, ήταν εκατόν δέκα μικρά αντικείμενα –κυρίως αγγεία- και ένας διαγραφέας βάρους, δηλαδή ζυγός ακριβείας τελευταίας τεχνολογίας, που ήταν ωστόσο ανέπαφος. Οι Ιταλοί έκλεψαν επίσης εβδομήντα λίθινα τεμάχια, αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα γλυπτών, που αναιρέθηκαν από τη γη και τους γύρω στάβλους.
Η χειρόγραφη μαρτυρία, που δίνει ένα σύνολο μερικών από τα τετρακόσια είδη, έδειξε σε σχέση με τα εκατό προηγούμενα ότι χάθηκαν άλλα διακόσια είδη από τη συλλογή. Πολλά από αυτά εκλάπησαν από τους Ιταλούς, οι οποίοι έκτισαν με τα υλικά τους και κόσμησαν κτήρια ή τα χρησιμοποίησαν για να βγάλουν ασβέστη.
1.9. Καρύταινα
Στη φράγκικη γέφυρα26 πάνω στον δρόμο για τη Μεγαλόπολη, που κατασκευάστηκε το 1440,διανοίχθηκαν με τρυπάνια από τους Γερμανούς το έτος 1943 σε οκτώ σημεία ορύγματα, που χρησίμευαν ως υποδοχές για τις κατακρημνίσεις. Αυτά τα ορύγματα διαβρώθηκαν από τις πλημμύρες του Αλφειού ποταμού με αποτέλεσμα την εκτεταμένη καταστροφή της γέφυρας (τειχοδομίας). Επίσης, κατεδάφισαν το βυζαντινό λίθινο διάφραγμα ενώ το φράγκικο παρέμεινε άθικτο, παρότι κατασκευάστηκαν πυροβολεία από τους Γερμανούς για τον έλεγχο του οδικού άξονα της 28
1.10. Πέρα Μέλανα ή Μέλαινα Κυνουρίας
Η κλοπή των αρχαιολογικών θησαυρών στην Αρκαδία συνεχίστηκε με μεγάλη μανία και μένος σε αρχαιολογικούς χώρους. Στην ταφική αρχαιολογική περιοχή των Μελαίνων ή Πέρα Μελάνων Κυνουρίας, Ιταλοί στρατιώτες, καθώς και διακόσιοι Γερμανοί προέβησαν σε λεηλασία και καταστροφή μυκηναϊκών τάφων, παίρνοντας πολύ μεγάλη ποσότητα χρυσού και πολυτίμων λίθων και προβαίνοντας σε κλοπή μαρμάρων και σε λεηλασία αναγλύφων στηλών και αγαλματιδίων της προϊστορικής περιόδου. Κατά τον ίδιο τρόπο έδρασαν και στη λεηλασία των τάφων της Βασκίνας, απ' όπου έκλεψαν σημαντικά ευρήματα αγαλμάτων Καρυατίδων, εκθεμελιώνοντας στη συνέχεια σημαντικό δομικό υλικό, το οποίο μετέφεραν σε γερμανικά και ιταλικά μουσεία για να δικαιολογήσουν οι μεν Γερμανοί την γερμανικότητα των κλοπιμαίων, οι δε Ιταλοί την ιταλικότητα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησαν περιλάμβαναν κοπίδια, σφυριά, βόμβες σαρίν και υδροθειικού οξέος, σκαπάνες, οβελοί (εργαλεία τα οποία χρησιμοποιούσαν για να βγάζουν τις πέτρες, δηλαδή τους δόμους) μέσα από το έδαφος, για να μπορούν να τα μεταφέρουν ευκολότερα στον προορισμό τους. Στον όρμο του Πέρα Μελάνων είχαν στήσει πολυβολεία για να ελέγχουν τις θαλάσσιες συγκοινωνίες και για να προστατεύουν, όπως έλεγαν, τις αρχαιότητες.
Έκλεψαν επίσης και δύο ανάγλυφες στήλες, τις οποίες χρησιμοποίησαν για να κτίσουν φυλάκιο με σκοπό τον έλεγχο των εκεί εδαφών. Στον αρχαιολογικό χώρο υπάρχουν δύο φυλάκια, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως κέντρο ελέγχου του αρχαιολογικού χώρου.
1.11. Αρχαίο Παλλάντιο
Τον Αύγουστο του 1943 μια ομάδα από εκατό στρατιώτες (πεζικό+αεροπορία) κατέλαβαν το Αρχαίο Παλλάντιο, την Ακρόπολη, το Ιερό της Δέσποινας και το Ιερό των Καθαρών Θεών, αφαιρώντας πολύτιμο θησαυρό και αγαλματίδια, της προϊστορικής περιόδου και αγαλματίδια των Καθαρών Θεών που υπήρχαν στην προθήκη του Ναού, ο οποίος βρίσκεται στην Ακρόπολη του Παλλαντίου. 29
27 Αρχείο Franco Ursino Ε.Δ.Ι.Α.Π Τριπόλεως, Τρίπολη.
28 Sarin Wikipedia, ανακτήθηκε από το http://el.wikipedia.org/wiki/sarin [ημ. προσβ. 20-04-2009].
Πήραν ένα άγαλμα του Πάλλαντος, καθώς και τον θησαυρό του, ο οποίος φυλάσσεται στο Μουσείο του Μπάρι της Νότιας Ιταλίας27. Στην προσπάθειά τους αυτή οι Γερμανοί Ναζί που μαζί με τους Ιταλούς έκλεβαν τους θησαυρούς, αφαίρεσαν και δύο μαρμάρινες πλάκες με θεματολόγιο από τη γέννηση του Πάλλαντος. Οι μέθοδοι τις οποίες χρησιμοποίησαν, ήταν εκβραχισμοί με αρκεβούζια, που κάνουν τετραπλή πλήξη στο μνημείο με σκοπό την καταστροφή του και την αφαίρεσή του από το έδαφος. Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν δύο είδη μεθόδων: βόμβες napalm και χημικό οξύ σαρίν28. Τις κλοπές τις έκαναν με τη μέθοδο του εκβραχισμού.
Όταν έπλητταν με το σαρίν τον χώρο, προκαλούσαν καθίζηση του εδάφους κι έτσι έπαιρναν πιο εύκολα τα ευρήματα. Με αυτόν τον τρόπο αφαίρεσαν λιθάρια δόμων, κίονες μυκηναϊκής εποχής και ιωνικού ρυθμού, όπως επίσης και τον θησαυρό του Πάλλαντα, ο οποίος φυλάσσεται στο Μουσείο του Μπάρι και αποτελούνταν από αγαλματίδια των Καθαρών Θεών, καθώς και από χρυσάφι.
1.12. Πληροφορίες από το Αρχείο του Libertini για τις αρχαιολογικές έρευνες στο Αρχαίο Παλλάντιο κατά τα έτη 1940 – 1943
Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, της έρευνας και των ανασκαφών του 1940 από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή της Αθήνας με επικεφαλής τον Guido Libertini, τότε διευθυντή της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, που διεξήχθη στην περιοχή της Αρκαδίας, στους λόφους και στον τόπο του Αρχαίου Παλλαντίου, διατυπώθηκε με τρόπο φανταστικό ότι από αυτόν προέρχεται ο Παλατίνος λόφος και η Ρώμη. Αυτό ήταν το κύριο θέμα της προαναφερόμενης έρευνας. Ο Libertini έλεγε ότι είναι πεπεισμένος για την αλήθεια των παραπάνω, γι' αυτό και έχει υπό τη γενική φροντίδα του τον χώρο. Για να αρχίσει λοιπόν την έρευνα, θα πρέπει πρώτα να προβεί σε αναγνώριση του τοπίου.
Σύμφωνα με περιγραφές, το δείγμα του μαρμάρου που βρέθηκε κατά την ανασκαφή, αναγνωρίζεται από τη θέση που βρέθηκε ότι είναι από τα υλικά κατασκευής της μικρής 30
29 Libertini, 1948: 144-146.
Βασιλικής του Αγίου Γεωργίου. Η άλλη περιοχή λέγεται αλλιώς Μπατάκι (Batachi), που οδηγεί στα κτίσματα της Ακρόπολης του Παλλαντίου. Ο χώρος αποτελείται από βάσεις, κίονες και δόμους. Πάνω σε μια επιστήλια βάση υπάρχει μια ευανάγνωστη επιγραφή σε Γραμμική Α', όπως προκύπτει από τα σχήματα των γωνιών που υπάρχουν πάνω στην επιγραφή. Το ενεπίγραφο μάρμαρο είναι τοποθετημένο στη διαγώνια πλευρά ελεύθερα και όχι εμβόλιμο, χωρίς να είναι και πολύ σταθερό.
Όλα τα ευρήματα των ανασκαφών στην περιοχή κλάπηκαν από τους κατακτητές κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Δεν υπάρχουν εξάλλου λόγοι για να θεωρήσουμε ότι ο Libertini πίστευε πραγματικά στις αξίες και στην κουλτούρα που πρότεινε ο φασισμός. Η επιλογή του καινούργιου διευθυντή να ανοίξει το 1940 μία νέα αποστολή στο Παλλάντιο της Αρκαδίας, τη μυθική πατρίδα του Ευάνδρου, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής της πρώτης αποίκισης της Ρώμης στον Παλατίνο Λόφο, ερμηνεύτηκε αντιθέτως από κάποιους μελετητές υπό αυτήν την έννοια, που είδαν δικαιολογημένα σε αυτό έναν προπαγανδιστικό σκοπό, συνδεδεμένο με το πολιτιστικό κλίμα του καθεστώτος. Είναι φυσικά πιθανό ο Libertini να χρησιμοποίησε το μυθολογικό παρελθόν του τόπου, προκειμένου να εξηγήσει την σπουδαιότητα των νέων αρχαιολογικών ερευνών για λογαριασμό της κυβέρνησης, και να αποκτήσει έτσι τα απαραίτητα μέσα για να στηρίξει τις έρευνες στο Αρχαίο Παλλάντιο29.
Υπό αυτή την έννοια, ίσως ο Libertini είχε σοφά διοχετεύσει τις αυτοκρατορικές ιδεολογίες "προς τα προβλήματα ιδεολογικών και ιστορικών διασυνδέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες", όπως εξηγεί η επιλογή του χώρου σχετικά με τις αρχαιολογικές έρευνες στο Παλλάντιο.
Το χρονικό που αναφέρει την παρούσα ανασκαφή, είναι σίγουρα μακριά από τη ρητορική του είδους της φασιστικής προπαγάνδας. Σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε πιθανά να εγκωμιάζει τη θέση του Παλλαντίου ως κοιτίδα του ρωμαϊκού πολιτισμού, δικαιολογώντας με αυτόν τον τρόπο δημόσια την επιλογή του, καθώς το κείμενο δίνει ακριβείς πληροφορίες και αποσαφηνίζει ότι η απουσία των ιταλικών αποστολών στην ιταλική επικράτεια, όπως και οι υπάρχουσες δυσκολίες επικοινωνίας με τα νησιά, ήταν οι 31
λόγοι που τον έσπρωξαν προς τις νέες έρευνες στην Πελοπόννησο και τον έκαναν να περιοριστεί στον σκοπό πως ο μύθος συμβάλλει στον χώρο του Παλλαντίου για τους Ιταλούς, διότι με αυτόν τον τρόπο θεωρούνται απόγονοι των Ρωμαίων: ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον γεγονός και μια ιδιαίτερη γοητεία.
1.13. Προφορικές μαρτυρίες για το αρχαίο Παλλάντιο από την κ. Φωτεινή Στρατοπούλου, συνταξιούχο Δημοδιδασκάλισσα, από το χωριό Παλλάντιο Αρκαδίας
Το 1938 βρέθηκαν Ιταλοί διπλωμάτες και στρατιωτικοί στον αρχαιολογικό χώρο του Παλλαντίου, που τον περιηγήθηκαν για να εντοπίσουν αρχαιότητες. Πράγματι κατάφεραν να πετύχουν τον σκοπό τους και στη συνέχεια έκλεψαν αυτά που βρήκαν.
Ένα χρόνο μετά, το 1939 και μέχρι το ’40 αφαιρούσαν πολλούς αρχαιολογικούς θησαυρούς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου