ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ

                                                 

                                            ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ

        από τον καθ. Γιώργο Αγαπητό, πρώην Υπηρ. Υπουργό Οικονομικών

   Όλα στη ζωή λειτουργούν σωστά εάν δεν παραβιάζονται τα όρια της φύσης και των δυνατοτήτων των πολιτών. Η παραβίαση αυτών των ορίων και η υπερβολή οδηγούν πάντοτε σε αρνητικά αποτελέσματα και τελικά τιμωρείται ο άνθρωπος. Αυτό ισχύει τόσο για τη διαχείριση του περιβάλλοντος όσο και για εκείνη της εξουσίας. Η υπέρβαση των ορίων μόλυνσης της ατμόσφαιρας έχει καταστρέψει τον πλανήτη, αλλά και η υπερβολική επιβολή οικονομικών μέτρων από τους διαχειριστές της εξουσίας οδηγεί σε φτωχοποίηση των χωρών τους. Ορθά ο Γ. Σεφέρης μας θυμίζει ότι: «όποιος ξεπερνά το μέτρο ,πρέπει να τιμωρείται από τις Ερινύες».

   Η ασκούμενη οικονομική –κοινωνική πολιτική από το 2010 χαρακτηρίζεται από πολλές υπερβολές εξαιτίας των αδυναμιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης , αλλά και των ελληνικών κυβερνήσεων. Βασικός σκοπός της ίδρυσης της Ε.Ε. ήταν η ουσιαστική σύγκλιση των ευρωπαϊκών οικονομιών , η αλληλεγγύη και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της Ευρώπης. Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες  τα ισχυρά κράτη δεν θα επιβάλλουν στις ανίσχυρες χώρες ό,τι τους συμφέρει, ούτε θα τις εκμεταλλεύονται για να δημιουργούν δικά τους «πλεονάσματα». Πολύ εύστοχα το είχε επισημάνει το 1828 ο Ι. Καποδίστριας : «Να αναγνωριστεί στους μικρότερους - φτωχότερους λαούς της Ευρώπης το δικαίωμα να αντιμετωπίζουν τη λύση των εθνικών τους προβλημάτων με τη συνεργασία των ισχυρών κρατών και να μην μπορούν τα τελευταία να επιβάλλουν εκβιαστικά δικές τους απόψεις που πάντοτε εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα». Δυστυχώς η πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης απέχει πολύ από τις προσδοκίες των ιδρυτών της και του Καποδίστρια, και ένα από τα θύματα αυτής της αστοχίας είναι η χώρα μας. Παράλληλα, οι ελληνικές κυβερνήσεις τα τελευταία 20 χρόνια δεν έκαναν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και έγιναν λανθασμένες επιλογές.  Έτσι η πτωτική πορεία της ελληνικής οικονομίας ήταν αναπόφευκτη και η Ε.Ε., ενώ το γνώριζε, δεν είχε αντιρρήσεις μέχρι το 2010, γιατί ήταν προς το συμφέρον των βορείων χωρών της Ε.Ε.

   Τα αλλεπάλληλα προγράμματα λιτότητας, με περιεχόμενο ένα εκρηκτικό μείγμα οικονομικής πολιτικής, απομακρύνουν συστηματικά την οικονομία από το μονοπάτι της ανάπτυξης. Τα κύρια στοιχεία αυτής της πολιτικής είναι η συνεχής μείωση των μισθών-συντάξεων και η αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης. Παράλληλα, η ΕΚΤ δεν εκδίδει νέο χρήμα με συνέπεια η ελληνική οικονομία να αδυνατεί να παράγει και να στερείται την απαραίτητη ρευστότητα που θα είχε εάν διατηρούσε το δικαίωμά της να εκδίδει νέο χρήμα, ακόμη και με πληθωριστικές συνέπειες. Είχε πολύ δίκιο ο Καποδίστριας όταν έλεγε ότι: «χωρίς χρήμα ,διοίκηση και εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί να σταθεί ανεξάρτητο και βιώσιμο κράτος». Δυστυχώς, η ΕΕ επιβάλλει στην Ελλάδα να δανείζεται από την ίδια με σκληρούς όρους κι αυτό το θεωρεί βοήθεια. Γι’ αυτό οι πολίτες εκφράζουν δυσαρέσκεια και διερωτώνται εάν τελικά η συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ έχει θετικά αποτελέσματα για το μέλλον της.

   Επιβάλλεται, προτού είναι πολύ αργά  να γίνει αναθεώρηση όλων των μνημονιακών νόμων, να ξεκινήσει η άσκηση εθνικής οικονομικής πολιτικής και να καταρτιστεί ένα «Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης». Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εάν το πολιτικό προσωπικό παραμερίσει μέρος των επιθυμιών, ακόμη και των ιδεολογιών του, και με σεβασμό προς τον λαό συνεργαστεί για ένα κοινό πρόγραμμα το οποίο θα εφαρμόσει ακόμη και αν υπάρχουν αντιρρήσεις των δανειστών.  Βασική όμως προϋπόθεση είναι οι πολιτικοί να έχουν την ικανότητα να αναγνωρίσουν την πραγματικότητα, να συνεννοηθούν μεταξύ τους αθόρυβα, με συμβιβασμούς, ανάληψη κινδύνων και συνέπεια. Έχει παρατηρηθεί ότι όσοι ηγέτες είχαν τη σοφία να ακολουθήσουν αυτή τη δημοκρατική διαδικασία έσωσαν τις χώρες τους από την καταστροφή. Το μυστικό της καλής διακυβέρνησης είναι η εξεύρεση ικανοποιητικών λύσεων ,αρκεί οι ηγέτες να διοικούν , οι νομοθέτες να νομοθετούν και οι δικαστές να κρίνουν ανεπηρέαστοι από παρεμβάσεις ή σκοπιμότητες.

   Τα ισχύοντα μνημονιακά μέτρα είναι παράλογα, βαθαίνουν την ύφεση και δεν διαφέρουν από τιμωρία που επιβάλλει η ΕΕ στον ελληνικό λαό για τα λάθη των πολιτικών του. Με την αύξηση π.χ. των φορολογικών συντελεστών και τη μείωση των μισθών ποιος λογικός άνθρωπος ή ειδικός αναμένει μείωση των τιμών (ανταγωνιστικότητα) ή αύξηση των φορολογικών εσόδων; Αντίθετα, συρρικνώνεται η ενεργός ζήτηση και η απασχόληση-παραγωγή. Είναι βελτίωση η μείωση του ΑΕΠ άνω του 30% ή η μείωση των φορολογικών εσόδων το 2016 κατά 6 δις. ευρώ έναντι του 2008, ενώ αυξήθηκε η μέση φορολογική επιβάρυνση από 21% σε 26% του ΑΕΠ; Πώς να γίνει ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία όταν οι συντελεστές της φορολογίας εισοδήματος (φυσικών-νομικών προσώπων) και του ΦΠΑ είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ και πανύψηλοι ως προς εκείνους των βαλκανικών χωρών; Είναι πλέον πασίγνωστο ότι οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές δεν συνεπάγονται και αύξηση των φορολογικών εσόδων. Τουναντίον αυξάνουν τις τιμές ,μειώνουν τη ζήτηση και ενισχύουν τη φοροδιαφυγή, η οποία μπορεί να περιοριστεί με συστηματικούς ελέγχους, που πράγματι έχουν αρχίσει να αποδίδουν.

   Είναι ,συνεπώς, αναγκαίο άμεσα να ακυρωθούν τα προ νομοθετημένα μέτρα για το 2019 και καλό θα είναι η κυβέρνηση να αποφύγει το λανθασμένο επιχείρημα ότι τα μέτρα δεν θα εφαρμοστούν εάν δεν γίνει ελάφρυνση του χρέους, γιατί το αντίστροφο είναι λογικό: τα μέτρα δεν χρειάζονται εάν ικανοποιηθεί το αίτημά μας για το χρέος ,δεδομένου ότι θα μειωθούν οι δαπάνες εξυπηρέτησής του. Η αξιωματική αντιπολίτευση ,φυσικά, οφείλει να δηλώσει ότι δεν δέχεται ούτε πρόκειται να εφαρμόσει αυτά τα μέτρα.

   Εάν δεν συμβεί αυτό η ύφεση θα διαιωνίζεται μέχρι το 2060 και η αποδοχή της ύπαρξης αδιανόητων «πρωτογενών πλεονασμάτων», χωρίς ανάκαμψη της οικονομίας, προϋποθέτει συνεχείς αυξήσεις των φορολογιών.