ΕΙΡΗΝΗ ΔΙΑ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ: Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΡΑΜΠ ΠΑΙΡΝΕΙ ΣΑΡΚΑ ΚΑΙ ΟΣΤ

• Η Αμερική αναδιατάσσει τις συμμαχίες της, επιδεικνύει πυγμή και αλλάζει

  τον παγκόσμιο χάρτη

  Του Νίκου Σταματάκη

  Σε ένα κείμενο που είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα «Δημοκρατία» της Αθήνας

  την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016, μόλις δύο μέρες πριν τις τελευταίες αμερικανικές

  εκλογές και είχε τίτλο «Το Δόγμα Τραμπ: Ειρήνη δια της Ισχύος», ο γράφων

  περιέγραφε συνοπτικά αλλά με αρκετή λεπτομέρεια τις πιθανές αλλαγές στο χώρο

  της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μετά την «πιθανότατη πλέον» (όπως

  έλεγα) επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ. Μπορεί να ήμουν από τους πολύ λίγους

  στον ελληνόφωνο χώρο που τολμούσε να πεί τόσο φωναχτά ότι επέρχεται νίκη του

  Τραμπ και θα έχει σοβαρές παγκόσμιες συνέπειες, αλλά δεν μπορούσα να

  φανταστώ ότι ενάμιση χρόνο αργότερα θα βρισκόμαστε μπροστά σε μια τέτοια

  κοσμογονία. Ας δούμε με μερικές πινελιές τι ακριβώς ξετυλίγεται μπροστά στα

  μάτια μας.

  Η βασικότερη αλλαγή αφορά το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη. Μου αρέσει να

  δείχνω τον χάρτη της Ευρώπης σε κάθε ευκαιρία και να σημειώνω ότι οι ΗΠΑ –

  εάν θέλουν να εξακολουθούν να είναι υπερδύναμη - έχουν απόλυτη ανάγκη την

  στενή συμμαχία όλων των παραθαλάσσιων ευρωπαϊκών χωρών από τη Νορβηγία,

  την Δανία και την Μ.Βρετανία έως τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία και την

  Ελλάδα. Η θαλάσσια υπερδύναμη ΗΠΑ δεν έχει κανένα περιθώριο να αφήσει

  παραθαλάσσιο ευρωπαϊκό χώρο στις χερσαίες δυνάμεις (Γερμανία, Ρωσία). Η

  αρχή έγινε με το Brexit, αλλά μετά την επίσημη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου

  Μακρόν στις ΗΠΑ επισημοποιήθηκε η «αποκαθήλωση» της Γερμανίας από την

  ηγεσία της αμερικανόστροφης Ευρώπης. Γαλλία και Βρετανία θα

  συσπειρώσουν τις υπόλοιπες παραθαλάσσιες χώρες σε μια νέα δυτική

  συμμαχία. Η επίσκεψη του πρίγκηπα Καρόλου στην Αθήνα – ένα σπάνιο γεγονός

  – αποτελεί ένα μικρό βήμα στην πορεία αυτή. Ενώ από την άλλη πλευρά οι δύο

  τεράστιοι αγωγοί Nord Stream που μεταφέρουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη

  Γερμανία επιβεβαιώνουν την συσπείρωση των χερσαίων δυνάμεων.

  Ανάλογες συσπειρώσεις και αντι-συσπειρώσεις παρατηρούμε στη Μ.Ανατολή

  όπου η Σ. Αραβία με την Αίγυπτο εκτοπίζουν τις παραδοσιακά «χερσαίες

  δυνάμεις» Τουρκία και Ιράν από την ηγεσία του μουσουλμανικού κόσμου και

  συνεργάζονται ανοιχτά με το Ισραήλ, «μακρύ χέρι» των ΗΠΑ στην περιοχή. Ο
• Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε την μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην

  Ιερουσαλήμ και το ίδιο θα πράξει σύντομα και η Γαλλία. Με την ακύρωση της

  συμφωνίας για τα πυρηνικά με το Ιραν μπαίνουμε σε φάση ανοιχτής σύγκρουσης.

  Τα πρώτα επεισόδια τα βλέπουμε ήδη με την αντιπαράθεση Ισραήλ και Ιράν στομ

  συριακό έδαφος. Θα οδηγήσει όμως αυτή η αντιπαράθεση σε έα ανοιχτό

  πόλεμο στη Μ.Ανατολή;

  Η απάντηση στο καυτό αυτό ερώτημα είναι πιθανότατα όχι. Οι ενδείξεις για κάτι

  τέτοιο είναι φανερές από τη στάση της Ρωσίας που σε κάθε φάση βρίσκεται σε

  απόλυτη συνεννόηση με το Ισραήλ έχοντας καταστήσει τις συχνές επαφές Πούτιν-

  Νετανιάχου σχεδόν «ερωτικά ραντεβουδάκια». Στις επαφές αυτές συμφωνούνται

  με λεπτομέρεια τα πάντα έτσι ώστε να μην υπάρξουν ατυχήματα. Είναι φανερό

  ότι ο βασικός στόχος της Ρωσίας στη Μ.Ανατολή δεν είναι να παίξει το παιχνίδι

  της Τουρκίας ή του Ιράν αλλά να εξυπηρετήσει τα δικά της συμφέροντα και

  κυρίως τη διατήρηση των βάσεων και της επιρροής της στη Συρία. Και

  ταυτόχρονα να αποκτήσει αρκετά διαπραγματευτικά χαρτιά για το μείζον θέμα της

  Ουκρανίας και της επέκτασης του ΝΑΤΟ στα δυτικά ρωσικά σύνορα. Τι έπεται;

  Οι εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα γίνονται ραγδαίες επειδή ο πρόεδρος Τραμπ

  αποφάσισε να δώσει τέλος στην πολιτική του κατευνασμού του Ομπάμα και να

  δείξει πυγμή σε όλα τα μέτωπα. Μετά την τελειωτική ήττα του ισλαμικού κράτους

  στη Συρία και το Ιράκ, το βασικότερο κομβικό σημείο της αντιπαράθεσης θα είναι

  η επαναχάραξη των συνόρων και η κατανομή των ζωνών επιρροής ανάμεσα στις

  αντίπαλες δυνάμεις. Είναι φανερό ότι θα χρησιμοποιηθεί η δημιουργία του

  κουρδικού κράτους (αρχικά ως σειρά αυτόνομων περιοχών) για να αποκοπεί η

  απρόσκοπτη πρόσβαση του Ιράν στη Μεσόγειο μέσω Συρίας. Αυτό άλλωστε είναι

  και το σημείο κλειδί. Και για τούτο η Ρωσία επιτρέπει στην Τουρκία να επιχειρεί

  κατά των Κούρδων στη Συρία και στο Ιράκ. Μόνο που η ρωσική «άδεια» έχει

  «σαφή όρια» και είναι φανερό ότι γίνεται για λόγους τακτικής – καθώς την ίδια

  στιγμή ο Σεργκέι Λαβρόφ δεν παραλείπει να καλεί τους Κούρδους στο τραπέζι

  των διαπραγματεύσεων στην Αστάνα και αλλού. Επειδή, όταν θα γίνει στο

  επόμενο διάστημα η «τελική μοιρασιά», η Ρωσία θέλει να έχει ενισχυμένες

  διαπραγματευτικές θέσεις για να αποσπάσει το μέγιστο δυνατό.

  Η ίδια τακτική επίδειξης πυγμής ακολουθήθηκε από τον πρόεδρο Τραμπ και στο

  ζήτημα της Βόρειας Κορέας. Πολλοί κατηγόρησαν τον Τραμπ ότι με το να

  προκαλεί με επιτιμητικά σχόλια τον Κιμ Γιονγκ Ουν ρισκάρει πυρηνική ανάφλεξη.

  Αλλά δεν ήταν έτσι ακριβώς τα πράγματα. Ο Τραμπ είχε πρώτα απειλήσει το

  βασικό στήριγμα της Β.Κορέας, την Κίνα, με εμπορικό πόλεμο και έπραξε
• 

  άριστα. Οσοι έχουμε κάποια εμπειρία στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας

  κατανοούμε άριστα ότι η Κίνα έχει βγεί πολλαπλά κερδισμένη οικονομικά τα

  τελευταία 40 χρόνια και εκμεταλλεύθηκε την ολιγωρία των ΗΠΑ. Ενας πιθανός

  εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ αποτελεί τον χειρότερο εφιάλτη των ηγετών της

  Κίνας. Γιατί; Επειδή το «νούμερο ένα» πρόβλημά τους είναι να δώσουν εργασία

  σε 1,3 δις ανθρώπων. Ετσι λοιπόν η Κίνα, απειλούμενη από τις ΗΠΑ, έτριξε τα

  δόντια στον Κιμ Γιονγκ Ουν και ξαφνικά αυτός μεταμορφώθηκε σε «αθώο

  γατάκι» έτοιμος να ενωθεί με τη Ν.Κορέα και να εξαφανίσει το πυρηνικό του

  πρόγραμμα. Η προχθεσινή απελευθέρωση των Αμερικανών αιχμαλώτων δεν ήταν

  παρά ο προάγγελος των καλών εξελίξεων που έρχονται.

  Με κινήσεις απλές και αποφασιστικές ο πρόεδρος Τραμπ «έδειξε τα δόντια» της

  Αμερικής προς όλες τις κατευθύνσεις, αντί να κουνά ηλιθίως «κλάδο ελαίας» όπως

  ο προκάτοχός του. Ο πρόεδρος Τραμπ και οι πολλοί στρατηγοί που τον

  περιβάλλουν ασφαλώς και δεν έχουν σκοπό να τραβήξουν τα πράγματα στα άκρα,

  ασφαλώς και δεν θέλουν πόλεμο. Είναι γνωστό άλλωστε ότι οι στρατιωτικοί είναι

  οι πρώτοι που αντιπαθούν την ιδέα του πολέμου. Αλλά επιτέλους ήταν καιρός η

  ηγεσία της χώρας να επιδείξει την δύναμη και την αποφασιστικότητά της με

  τελικό στόχο την εξάλειψη των απαράδεκτων εστιών κρίσης και την πορεία προς

  μια νέα παγκόσμια ισορροπία.

  Nέα Υόρκη, 10 Μαϊου 2018 n . stamatakis @ aol . com

  *Ο Νίκος Σταματάκης είναι διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών, διεθνολόγος και

  επιχειρηματίας που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη