Δευτέρα 26 Ιουνίου 2017

Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ Μ.ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

Του Νίκου Σταματάκη
Το εμπάργκο των Αραβικών κρατών εναντίον του Κατάρ κορυφώθηκε πριν λίγες μέρες με την αποστολή τελεσιγράφου που απαιτεί από το Κατάρ πολλά, μεταξύ των οποίων το κλείσιμο του τηλεοπτικού σταθμού Al Jazeera, την διακοπή των σχέσεων με των Ιράν, αλλά και την αποχώρηση των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων από το έδαφός του.  Ας δούμε με συνοπτικό τρόπο τι σημαίνουν αυτές οι εξελίξεις και τι πιθανή επιρροή θα έχουν στα ελληνοτουρκικά. 

1) Ο άξονας Ρωσίας-Ιράν-Συρίας (Ασαντ)- Λιβάνου (Χεζμπολάχ) αντιτίθεται στα Σουνιτικά Αραβικά κρατη (Αίγυπτος, Ιορδανία, Σ.Αραβία, Κουβέιτ, Ην.Αραβικά Εμιράτα) που έχουν σαφή υποστήριξη από το Ισραήλ και λιγότερο σαφή από τις ΗΠΑ που εμφανίζονται σε θέση Ποντίου Πιλάτου.  

Οι δύο αυτοί άξονες προετοιμάζονται είτε για περαιτέρω πόλεμο ή το για ευρύ διακανονισμό και αλλαγή συνόρων στη Μέση Ανατολή.  Στη φάση αυτή ελίσσονται προσπαθώντας να συσπειρώσουν τις δυνάμεις τους και να πάρουν θέσεις ενόψει των επερχόμενων σεισμικών αλλαγών.  Τι επιδιώκουν λοιπόν;  

Η Ρωσία και το Ιράν επιδιώκουν διάδρομο πρόσβασης στη Μεσόγειο από το Ιράν στο σιϊτικό Ιράκ στη Συρία και από εκεί στον ελεγχόμενο από τη Χεζμπολάχ Λίβανο.  Αυτό αποδεικνύεται από μια είδηση των τελευταίων ωρών, ότι η Ρωσία δημιουργεί μεγάλη στρατιωτική βάση στα σύνορα Συρίας-Ιράκ!!  
Η αντίπαλη παράταξη επιδιώκει να διακόψει αυτό το διάδρομο με τη δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους στο Ιράκ, αυτόνομης κουρδικής περιοχής στη Συρία και (πιθανόν) ενός σουνιτικού κράτους μεταξύ Συρίας-Ιράκ με πρωτεύουσα ίσως τη Ράκκα, εκεί ακριβώς που οι Ρώσοι δημιουργούν την νέα τους βάση!  Τα νέα αυτά δείχνουν ότι πιθανότατα οδηγούμαστε σε νέα μεγάλη πολεμική σύγκρουση.

2) Το Κατάρ βρίσκεται στο μεταίχμιο τριβής των δύο αυτών αξόνων.  Μοιράζεται σύνορα αλλά και ένα τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου με το Ιράν και επίσης πολλά με όλους τους ομοεθνείς και ομόθρησκους Αραβες γείτονές του, οι οποίοι δύσκολα ανέχονται την ανεξάρτητη πολιτική που ακολουθεί ο εμίρης Αλ Θάνι, το κύρος της Al Jazzera, αλλά και τον αμύθητο πλούτο του κρατιδίου με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα στον κόσμο!  Διαθέτει μεγάλη αμερικανική βάση με 12000 στρατιώτες, τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις και δική ένοπλη δύναμη.  Η βάση Αλ Ουντείντ αναγκάζει τις ΗΠΑ να παίζουν το ρόλο του Ποντίου Πιλάτου και να βάζουν το Κουβέιτ μεσολαβητή επιδιώκοντας να αποσπάσουν το Κατάρ από την ιρανική επιρροή με τρόπο ήπιο. Ετσι εξηγούνται και οι αλληλοσυγκρουόμενες δηλώσεις του προέδρου Τραμπ και του υπ. Εξωτερικών Τίλερσον. Η υποστήριξη των ισλαμιστών από το Κατάρ είναι απλά μια πρόφαση αφού παρόμοια έπραξαν και οι Σαουδάραβες.

3) Στα μέσα Σεπτεμβρίου θα γίνει το περίφημο δημοψήφισμα με το οποίο το ιρακινό Κουρδιστάν θα αποκτήσει ανεξαρτησία.  Η εξέλιξη αυτή θα αποτελέσει τον κύριο σεισμό ενώ θα προηγηθούν και θα ακολουθήσουν άλλοι, με κυριότερους την αναμενόμενη εντός εβδομάδων κατάληψη της Ράκα και την δημιουργία ενός ή περισσοτέρων αυτόνομων περιοχών / κρατών στην βόρεια και ανατολική Συρία.  Το μόνο βέβαιο είναι ότι το ένα από το κράτη αυτά θα είναι το συριακό Κουρδιστάν, στη δημιουργία του οποίου φαίνεται ότι συμφώνησαν ΗΠΑ και Ρωσία. Το αγκάθι όμως εξακολουθεί να παραμένει ο προαναφερθείς σιϊτικός διάδρομος από το Ιράν προς τη Μεσόγειο.

4)  Υπόβαθρο των αντίπαλων συμφερόντων είναι ασφαλώς ο ανταγωνισμός Ισραήλ – Ιράν αλλά και η μάχη των υδρογονανθράκων.  Ο αραβικός άξονας επιθυμεί σφόδρα τη δημιουργία αγωγού ή αγωγών προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας και η Ρωσία με το Ιράν, σπουδαίοι παίκτες στην πετρελαϊκή αγορά, τον αντιμάχονται για προφανείς λόγους.  Μόλις χθες ο ίδιος ο Πούτιν επέβλεψε προσωπικά τις εργασίες κατασκευής του ρωσοτουρκικού υποθαλάσσιου αγωγού Turkish Stream.  Και οι ΗΠΑ έχουν συμφέρον να θέτουν εμπόδια σε όλους τους παραπάνω και να τους καθυστερούν καθώς έχουν καταστεί ήδη η πρώτη δύναμη παγκοσμίως στην ενεργειακή αγορά…

Τα παραπάνω δείχνουν ότι υπάρχει ένας πιθανός χαμένος από τις εξελίξεις, η Τουρκία.  Εχει ήδη δεσμευθεί ενεργειακά με τη Ρωσία και δεν θα της είναι εύκολο να «πουλήσει» ξαφνικά τους Ρώσους  – οι οποίοι σημειωτέον είναι στενοί σύμμαχοι του κουρδικού ΡΚΚ - για να προτιμήσει αραβικό αέριο.  Και ο τελευταίος τούρκος διπλωμάτης γνωρίζει ότι ο υπ’αριθμός ένα φόβος της Τουρκίας είναι η Ρωσία… Η πιθανότατη αποχώρηση των δυνάμεων της από το Κατάρ είναι το μικρότερο κακό. Η δημιουργία του ανεξάρτητου ιρακινού Κουρδιστάν ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου που οδηγούν στον διαμελισμό της.   Με δύο κουρδικά κράτη στα νότια σύνορά της, ένα στο Ιράκ και ένα στη Συρία, πόσο καιρό άραγε θα πάρει για να δημιουργηθεί το τρίτο, το τουρκικό Κουρδιστάν; 

Εστω και με μόνο τη δημιουργία του ιρακινού Κουρδιστάν, η Τουρκία χάνει ένα μεγάλο μέρος της σημασίας της στη Μ.Ανατολή, καθώς το Ισραήλ (που από το 2005 είχε στείλει συμβούλους στην Ερμπίλ) και οι ΗΠΑ αποκτούν ένα πιστό σύμμαχο.  Η βάση του Ιντσιρλίκ είναι πλέον άχρηστη και αντικαθίσταται εύκολα. Η Τουρκία βέβαια επιδιώκει τη βοήθεια του Πούτιν και του Ιράν (το οποίο επίσης έχει κουρδική μειονότητα) για να διατηρήσει την ενότητά της, αλλά το μόνο που ίσως καταφέρει είναι μια σύντομη παράταση.  Όταν ο «κόμπος φτάσει στο χτένι» τότε τόσο η Ρωσία όσο και το Ιράν – αιώνιοι στρατηγικοί αντίπαλοι της Αγκυρας – θα κοιτάξουν το συμφέροντά τους.

Η Ελλάδα μπορεί να αποσπάσει μεγάλα οφέλη από τις εξελίξεις αυτές
Το γεγονός ότι η Αίγυπτος ανέθεσε, μετά το εμπάργκο, την πρεσβεία της στο Κατάρ στην Ελλάδα έχει συμβολική αξία καθώς οι δύο χώρες έχουν καταστεί στρατηγικοί σύμμαχοι και βαδίζουν προς την οριοθέτηση των αποκλειστικών ζωνών τους (ΑΟΖ) στην Μεσόγειο. 
Η εξασθενημένη Τουρκία, που δεν είναι πλέον τόσο απαραίτητη στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ, δεν θα έχει τη δύναμη να διεκδικήσει πολλά προς Δυσμάς και προς νότο, όπου έχει δημιουργήσει ένα θανάσιμο εχθρό, την Αίγυπτο.  
Τόσο στο Κυπριακό όσο και στους υδρογονάνθρακες της Α.Μεσογείου οι θέσεις της είναι εξασθενημένες, δεν έχει συμμάχους καθώς ουδείς την εμπιστεύεται πλέον.  
Τέλος οι έλληνες εφοπλιστές είναι μεγάλοι κερδισμένοι ανεξαρτήτως της κατάληξης της διαμάχης καθώς είναι απολύτως έτοιμοι για μεταφορές υδρογονανθράκων με πάνω από 260 καινούρια  πλοία μεταφοράς υγροποιημένου αερίου και πολλές εκατοντάδες τάνκερς.

Νέα Υόρκη, 23 Ιουνίου 2017
  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου